Tại sao các nước trên toàn cầu đều lo lắng về cuộc lạm phát mới sau đại dịch?
Lạm phát đang tăng mạnh và bào mòn túi tiền của các nền kinh tế lớn nhất thế giới. Tại Mỹ chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đang tăng nhanh nhất kể từ năm 1990. Ở Trung Quốc và Nhật Bản, chỉ số giá sản xuất (PPI) vượt xa dự báo của giới quan sát.
Cụ thể hơn, giá của mọi thứ từ thức ăn, xăng đến hóa đơn tiền điện của người tiêu dùng đồng loạt tăng mạnh. Có khả năng lạm phát sẽ ảnh hưởng ngày càng nặng nề tới túi tiền của người tiêu dùng trong những tháng tới, khi các nền kinh tế lớn mở cửa trở lại sau dịch Covid-19.
Theo số liệu vừa công bố, chỉ số giá tiêu dùng của Mỹ tăng 6,2% trong tháng 10 so với năm ngoái, mức tăng cao nhất trong vòng 30 năm qua. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) lõi - loại trừ giá thực phẩm và nhiên liệu - tăng 4,6% so với năm ngoái, mức cao nhất kể từ tháng 8/1991. Chỉ riêng giá xăng đã tăng 12,3% trong tháng trước, đóng góp vào hơn 50% mức tăng chung. Giá xe và thực phẩm cũng tăng phi mã.
Còn ở Nhật, chỉ số giá sản xuất ghi nhận mức cao kỷ lục trong vòng 40 năm. Tại Trung Quốc, Cục Thống kê Quốc gia cho biết chỉ số giá sản xuất của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã tăng 13,5% so với cùng kỳ năm ngoái.
“Lạm phát bào mòn túi tiền của người dân Mỹ và đảo ngược xu hướng này là ưu tiên hàng đầu của tôi”, ông Biden cho biết trong một tuyên bố. Vị Tổng thống Mỹ lưu ý yếu tố chính dẫn tới đà tăng của CPI là giá năng lượng và chính quyền đang nỗ lực để giảm bớt các chi phí này.
Phía sau cánh gà, lạm phát cũng đang là một trong những chủ đề đang được tranh luận sôi nổi nhất trên toàn cầu. Tuy nhiên, trước tình cảnh này, Fed vẫn cho rằng lạm phát chỉ tăng tạm thời và rồi sẽ trở lại mục tiêu trung bình 2%. Câu hỏi đặt ra là liệu việc giá hàng hóa có phải chỉ tăng tạm thời, hay Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và các ngân hàng trung ương lớn khác sẽ phải hành động.
Lạm phát có tạm thời như Fed nghĩ?
Theo nhận định của Cục Dữ trữ Liên bang Mỹ (FED), lạm phát phần lớn được thúc đẩy bởi sự tắc nghẽn của chuỗi cung ứng do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Các nhà hoạch định chính sách cho rằng khi đại dịch tan dần, những vấn đề này sẽ tự giải quyết mà không cần đến các biện pháp can thiệp như tăng lãi suất mạnh tay.
Nhưng tại thời điểm này, "lạm phát nhất thời" đã tồn tại lâu hơn rất nhiều so với dự kiến của nhiều cơ quan chức năng, trong đó có cả FED. Dự đoán, áp lực lạm phát có thể sẽ kéo dài ít nhất vài tháng nữa bởi chi phí gia tăng đang xuất hiện trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Sự thiếu hụt chất bán dẫn đã làm giảm tỷ suất lợi nhuận và hạn chế sản xuất. Điều này càng kéo dài, sức mua càng bị ảnh hưởng do lạm phát cao hơn tốc độ tăng lương.
Đối với giới đầu tư, cả cổ phiếu và trái phiếu đều có thể bị ảnh hưởng nếu lạm phát bắt đầu ảnh hưởng đến đà phục hồi của nền kinh tế.
Điều này đã thôi thúc nhiều nhà đầu tư tìm tới các loại tài sản có thể phòng ngừa rủi ro lạm phát như vàng và tiền kỹ thuật số.
Tệ hơn nữa là lạm phát được thúc đẩy bởi nhu cầu trong năm nay có thể chỉ là khởi đầu cho một cú sốc giá thậm chí còn lớn hơn thế nếu như sự bùng nổ của lĩnh vực dịch vụ thúc chi phí lao động tăng cao hơn, Paul O’Connor, Chuyên gia quản lý tài sản tại Janus Henderson Investors, cho biết.
Tất cả yếu tố này có thể dẫn tới một cuộc suy thoái toàn cầu, dù rằng kịch bản này có khả năng xảy ra rất thấp.
Đà tăng mạnh của CPI gây áp lực lên các quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và có thể buộc họ phải nâng lãi suất sớm hơn dự tính, đồng thời đẩy nhanh quá trình giảm mua tài sản.
Tuy nhiên, tình trạng lạm phát đang đẩy NHTW đang trong thế khó vì họ cũng cần vun đắp cho sự phục hồi kinh tế sau đại dịch. Nếu không, họ có thể đẩy thế giới vào suy thoái, ông nói thêm.
