Hiểm họa từ các sản phẩm hỗ trợ tăng cân không rõ nguồn gốc

Hiện nay, nhiều người xem các sản phẩm hỗ trợ tăng cân như “thần dược” để cải thiện vóc dáng trong thời gian ngắn. Thế nhưng, các sản phẩm hỗ trợ tăng cân không rõ nguồn gốc trôi nổi trên thị trường đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho sức khỏe.

Cụ thể, mới đây Khoa Hồi sức Tích cực & Chống độc, Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long đã điều trị thành công một trường hợp ngộ độc cấp do uống sản phẩm hỗ trợ tăng cân không rõ nguồn gốc.

Thông tin từ gia đình cho biết bà B.T.L (60 tuổi, địa chỉ tại huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang) có tình trạng lúc nhớ lúc quên và được người quen giới thiệu dùng thuốc tăng cân. Sau khi uống được 2 ngày khoảng 50 viên trong hủ 100 viên, bà L có biểu hiện lơ mơ, tím tái và co giật, người nhà đưa bà L đến Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long cấp cứu.

​Qua thăm khám và thực hiện cận lâm sàng, bác sĩ chẩn đoán đây là trường hợp ngộ độc cấp do dùng sản phẩm hỗ trợ tăng cân không rõ loại, biến chứng toan chuyển hoá nặng, nguy cơ tử vong rất cao.

Người bệnh được khẩn trương đặt nội khí quản cấp cứu và chuyển Khoa Hồi sức tích cực & Chống độc (ICU) điều trị. Qua 24 giờ lọc máu liên tục, các chỉ số xét nghiệm tốt lên, triệu chứng lâm sàng người bệnh cải thiện rõ rệt. Sau 48 giờ người bệnh tỉnh táo, cai máy thở thành công và được rút ống nội khí quản. Hiện đã được chuyển Đơn vị tiêu hoá theo dõi, dự kiến sẽ được xuất viện trong vài ngày tới.

BS. Nguyễn Tuấn Nghĩa, Khoa Hồi sức tích cực & Chống độc (ICU), Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long, cho biết ngộ độc thuốc là tình trạng người bệnh dùng quá liều thuốc, hoặc dùng những loại thuốc không rõ nguồn gốc và không được Bộ Y Tế cho phép lưu hành, người ngộ độc có nguy cơ tử vong cao nếu không được cấp cứu và điều trị kịp thời.

“Qua trường hợp người bệnh này, xin lưu ý với những người thể trạng gầy, muốn tăng cân an toàn và hiệu quả, nên đi thăm khám ở các chuyên khoa dinh dưỡng và từ đó có chế độ ăn uống hợp lý, không nên tự ý dùng các sản phẩm hỗ trợ tăng cân không rõ nguồn gốc, vừa không hiệu quả, lại có thể gây nguy hại đến sức khoẻ”, BS. Nghĩa nói.

Các bác sĩ cũng khuyến cáo người dân không nên tự ý sử dụng mà phải tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, kể cả các thuốc thông thường cũng có thể gây ngộ độc nếu sử dụng quá liều. Khi có bất kỳ triệu chứng bất thường liên quan đến việc dùng thuốc, phải đến bệnh viện thăm khám và điều trị tránh rủi ro đáng tiếc có thể xảy ra trước những tác dụng phụ không mong muốn.

Một bác sĩ tại Viện Y dược học Dân tộc TP Hồ Chí Minh cũng khẳng định, đa số các sản phẩm hỗ trợ tăng cân núp dưới dạng thuốc Đông y (có công thức gồm các dược thảo). Nhưng khi bào chế, các nhà sản xuất đã cho thêm tân dược như corticoid, cyroheptadine... Trong đó, corticoid sẽ gây những phản ứng phụ nguy hiểm cho sức khỏe nếu dùng lâu dài như phù cushing (với khuôn mặt tròn như mặt trăng), loét dạ dày, loãng xương, lao phổi... Do đó, người tiêu dùng cần cảnh giác với các các sản phẩm được quảng cáo làm tăng cân nhanh chóng. Đặc biệt, ngừng sử dụng ngay nếu sau khi uống, cơ thể xuất hiện những triệu chứng như ngủ nhiều, lừ đừ, đói bụng liên tục, thèm ăn một cách khác thường, trọng lượng cơ thể tăng nhanh, có cảm giác nặng nề toàn thân.

Liên quan tới các sản phẩm hỗ trợ tăng cân, các bác sĩ tại Bệnh viện Vinmec cũng cho rằng, ngoài tác dụng hỗ trợ tăng cân nhanh, các sản phẩm hỗ trợ tăng cân cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe bởi chúng ẩn chứa nhiều tác dụng phụ như: Phát triển vùng ngực (ở nam giới); Ảo giác; Chứng tim to; Cảm giác khó chịu; Suy giảm khả năng phán đoán; Phát triển râu; Các vấn đề về thận (suy thận); Tổn thương gan; Rối loạn cảm xúc; Tâm trạng lâng lâng; Ung thư tuyến tiền liệt; Tinh hoàn co lại; Ngưng chu kỳ kinh nguyệt; Chậm phát triển (đối với trẻ em và thiếu niên).

Tác dụng phụ của các sản phẩm này có thể là buồn nôn, đau bụng và tiêu chảy; Những người bị bệnh tim có thể tăng nguy cơ rối loạn nhịp tim; Người nhạy cảm với các loại thảo mộc có thể dị ứng với các chất phụ gia có trong thuốc tăng cân, dẫn đến các triệu chứng hen suyễn, phát ban, sốc phản vệ.

Trên thực tế, hiện tại vẫn chưa có nhiều bằng chứng về tính hiệu quả của các sản phẩm hỗ trợ tăng cân, do đó thay vì chúng thì người tiêu dùng nên chuẩn bị một chế độ ăn uống lành mạnh với các thực phẩm nhiều calo kết hợp với thường xuyên rèn luyện thể lực.

Thông tư 13/2018/TT-BYT- Quy định về chất lượng dược liệu, thuốc cổ truyền

Thông tư này quy định về việc áp dụng tiêu chuẩn chất lượng dược liệu, thuốc cổ truyền; nguồn gốc, xuất xứ của dược liệu, thuốc cổ truyền; kiểm tra và xử lý kết quả kiểm tra chất lượng dược liệu, thuốc cổ truyền trong sản xuất, nuôi trồng, xuất khẩu, nhập khẩu, phân phối, bán buôn, bán lẻ (sau đây gọi là cơ sở kinh doanh), lưu hành, sử dụng tại Việt Nam và dược liệu, thuốc cổ truyền cần (bốc) theo bài thuốc, đơn thuốc, bào chế, chế biến trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; thủ tục thu hồi, xử lý thuốc cổ truyền vi phạm.

Đối tượng áp dụng: Thông tư này áp dụng đối với các cơ sở kinh doanh dược liệu, thuốc cổ truyền; cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có sử dụng dược liệu, thuốc cổ truyền và cơ quan, tổ chức, cá nhân (sau đây gọi chung là đơn vị) có liên quan đến hoạt động quản lý chất lượng dược liệu, thuốc cổ truyền tại Việt Nam.

Thông tư này không áp dụng đối với cơ sở kinh doanh bán thành phẩm dược liệu và thuốc dược liệu; cá nhân nuôi trồng, thu hái dược liệu và cá nhân khai thác dược liệu tự nhiên.

Kiểm soát nguồn gốc của dược liệu, thuốc cổ truyền

Cơ sở kinh doanh dược liệu, thuốc cổ truyền, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có sử dụng dược liệu, thuốc cổ truyền phải thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc để bảo đảm khả năng nhận diện, truy tìm sản phẩm tại các công đoạn xác định của quá trình nuôi trồng, thu hái dược liệu, kinh doanh, sử dụng dược liệu, thuốc cổ truyền.

Việc truy xuất nguồn gốc phải bảo đảm xác định được thông tin về cơ sở cung cấp và cơ sở sản xuất dược liệu, thuốc cổ truyền trong suốt quá trình kinh doanh, sử dụng của cơ sở.

An Dương (T/h)