Thêm hàng loạt công ty 'cắt đứt' quan hệ với Nga, tìm lối thoát cho riêng mình

Sự kết thúc của nhiều thập kỷ đầu tư sinh lời

Đối với một số doanh nghiệp, quyết định rời khỏi Nga là sự kết thúc của nhiều thập kỷ đầu tư sinh lời, dù đôi khi có gặp khó khăn. Các hãng năng lượng nước ngoài lớn đã đổ tiền vào Nga kể từ những năm 1990. Nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất của Nga là BP Plc cho biết họ sẽ thoái vốn 20% cổ phần trong Rosneft. Đây là động thái có thể xoá bỏ 25 tỷ USD và cắt giảm 1/3lượng dầu khí trên toàn cầu của công ty sản xuất.

Tiếp theo đó liên doanh TNK-BP - sự hợp tác của gã khổng lồ ngành dầu mỏ và một nhóm tỷ phú của Nga sau cuộc chiến kéo dài năm 2012. Theo nguồn tin thân cận, họ cũng đang cân nhắc xem có nên bán cổ phần cho Rosneft hay không.

Sau đó, Shell Plc cũng thông báo họ đang trong quá trình chấm dứt mối quan hệ đối tác với Gazprom do nhà nước kiểm soát, bao gồm cả cơ sở khí đốt tự nhiên hoá lỏng Sakhalin-II và sự tham gia trong dự án Nord Stream 2 với trị giá khoảng 3 tỷ USD.

Equinor ASA - công ty năng lượng lớn nhất của Na Uy phần lớn do nhà nước sở hữu, cũng thông báo sẽ dần rút khỏi các liên doanh ở Nga, với tổng giá trị của các khoản đầu tư là 1,2 tỷ USD.

Theo đó, hiện tại, Exxon Mobil và TotalEnergies là những tập đoàn năng lượng duy nhất còn duy trì hoạt động khoan quy mô lớn ở Nga. Exxon chịu trách nhiệm giám sát Sakhalin-1 cùng Rosneft và các công ty từ Nhật Bản, Ấn Độ, trong khi TotalEnergies có cổ phần đa số trong Novatek - nhà sản xuất khí đốt độc lập lớn nhất của Nga.

Khi Liên Xô tan rã, các công ty nước ngoài đã nhận thấy những cơ hội to lớn. Nga là thị trường mới với hàng triệu người tiêu dùng và nguồn khoáng sản, dầu mỏ dồi dào. Do đó, họ đổ tiền vào để mua, bán và hợp tác với những công ty của Nga.

Trong bối cảnh căng thẳng Nga - Ukraine leo thang, xu hướng này đã chững lại. Quỹ quản lý tài sản quốc gia của Na Uy cho biết họ đang đóng băng số tài sản khoảng 2,8 tỷ USD của Nga và sẽ loại khỏi quỹ trước ngày 15/3.

Trong khi đó, các công ty luật và kế toán lớn cũng có khả năng chịu ảnh hưởng đáng kể. Baler McKenzie cho đến nay là một trong số ít công ty luật công khai cho biết sẽ chấm dứt mối quan hệ với một số khách hàng Nga để tuân thủ các lệnh trừng phạt. Khách hàng của công ty này, gồm Bộ Tài chính Nga và VTB - ngân hàng lớn thứ 2 của Nga, đều bị đóng băng tài sản và hứng chịu tác động từ các lệnh trừng phạt của phương Tây. Công ty này cho biết họ đang cân nhắc về các hoạt động ở Nga.

Áp lực với những doanh nghiệp khác có doanh thu cao và liên doanh ở Nga cũng gia tăng. Daimler Truck Holding AG - một trong những nhà sản xuất xe thương mại, lớn nhất thế giới, cho biết họ sẽ ngừng các hoạt động kinh doanh ở Nga cho đến khi có thông báo mới và cân nhắc mối quan hệ với liên doanh ở nước này là Kamaz PJSC.

Hãng sản xuất xe tải Volvo Car AB và Volvo AB cũng thông báo họ đang ngừng bán và sản xuất tại Nga. Harley-Davidson cho biết họ đã tạm dừng kinh doanh ở Nga - nơi cùng phần còn lại của châu Âu và Trung Đông chiếm 31% doanh số bán xe máy trong năm ngoái.

Còn một số doanh nghiệp khác chưa có thông báo mới thì đang chứng kiến cổ phiếu sụt giảm mạnh. Cổ phiếu nhà sản xuất ô tô Pháp Renault giảm tới 12% ở phiên 28/2 do các biện pháp trừng phạt có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của ở Nga - thị trường lớn thứ 2 của công ty.

Còn Ford cho biết họ không có kế hoạch rút khỏi liên doanh ở Nga với Sollers, ít nhất là ở thời điểm hiện tại.

Công ty ống dẫn khí xuyên quốc gia tuyên bố phá sản

Mới đây nhất, các biện pháp trừng phạt của phương Tây đã khiến Nord Stream 2 AG, công ty điều hành đường ống dẫn khí vượt biển nối Nga với Đức, chính thức tuyên bố phá sản.

Bà Sylvia Talman-Gut, quan chức phụ trách kinh tế bang Zug của Thụy Sĩ, cho biết Nord Stream 2 AG đã bị vỡ nợ và không đảm bảo kế hoạch xã hội do mất khả năng thanh toán vì nằm trong diện bị Mỹ trừng phạt. Chính vì thế, công ty không thể tiếp tục hoạt động và phải "nộp đơn xin phá sản".

Trước đó, Reuters cho biết công ty có trụ sở ở Thụy Sĩ này đang xem xét nộp đơn xin phá sản. Mỹ trừng phạt Nord Stream 2 AG hồi tuần trước sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt nhằm vào Ukraine vài ngày sau khi công nhận 2 nước cộng hòa vùng Donbass. Các biện pháp trừng phạt khiến Nord Stream 2 AG không thể tiếp tục hoạt động.

Đăng ký hoạt động tại Thụy Sĩ, Nord Stream 2 AG là công ty thuộc sở hữu tập đoàn dầu khí quốc doanh Gazprom của Nga. Năm ngoái, nó đã hoàn thành dự án 11 tỷ USD nối Nga với Đức, được thiết kế để tăng gấp đôi công suất bơm khí tự nhiên cho quốc gia châu Âu này.

Kể từ chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga trên lãnh thổ Ukraine, nhiều công ty lớn, bao gồm cả các công ty dầu mỏ, cho biết họ sẽ rời hoạt động của mình vào Nga. Shall và nhiều công ty khác nói rằng họ sẽ không còn tham gia các khoản đầu tư khác liên quan tới Nord Stream 2.

Nga hiện đang là trọng tâm trong các lệnh trừng phạt kinh tế của phương Tâ. Thậm chí, các vũ khí cứng rắn nhất, bao gồm hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT, cũng đã được kích hoạt để chống Nga.

Đáp lại, Nga cũng đang tiến hành các biện pháp đối phó về mặt tài chính và cả quân sự. Gần đây, Nga cảnh báo chiến tranh kinh tế có thể trở thành chiến tranh thực sự. Moscow cũng đã kích hoạt lực lượng răn đe hạt nhân, đưa hệ thống vũ khí hạt nhân chiến lược vào tình trạng sẵn sàng chiến đấu ở mức độ cao nhất.