Phó Thủ tướng đề nghị Bộ, ngành đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công

Vẫn còn nhiều khó khăn trong giải ngân vốn đầu tư công

Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, tổng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Nhà nước năm 2022 Thủ tướng Chính phủ giao cho 8 Bộ ngành và 4 địa phương Thuộc Tổ công tác số 2 là 24.723 tỷ đồng (8 Bộ ngành, cơ quan Trung ương thuộc Tổ công tác số 2 gồm: Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Thanh tra Chính phủ, Văn phòng Trung ương Đảng, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, Thông tấn xã Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam; các địa phương gồm: Thành phố Cần Thơ, An Giang, Kiên Giang, Bạc Liêu).

Đến nay các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương đã cơ bản hoàn thành phân bổ, giao chi tiết cho từng nhiệm vụ, dự án, chỉ còn một số đơn vị chưa phân bổ chi tiết.

Về giải ngân, theo báo cáo của Bộ Tài chính, ước tổng số giải ngân vốn ngân sách Nhà nước của 8 Bộ ngành, cơ quan Trung ương đến hết tháng 7/2022 là 424,263 tỷ đồng, đạt 12,2% kế hoạch năm 2022 được Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn mức bình quân chung cả nước.

Đối với 4 địa phương Tây Nam Bộ, tổng số vốn ngân sách Nhà nước đã giải ngân tính đến 30/6 là 5.225,353 tỷ đồng, đạt 23,5%. Trong đó, nguồn vốn ngân sách Trung ương giải ngân đạt 21,3%; nguồn vốn ODA giải ngân đạt 6,1%, nguồn vốn ngân sách địa phương giải ngân đạt 27,6%. Ước giải ngân 7 tháng của 4 địa phương đến 30/7 khoảng 6.968,94 tỷ đồng, đạt 31,9% kế hoạch, thấp hơn mức bình quân chung của cả nước là 34,47%.

Báo cáo cũng chỉ ra những khó khăn khiến công tác tố chức thực hiện còn hạn chế. Cụ thể, giá nguyên vật liệu tăng cao; vướng mắc trong bồi thường, giải phóng mặt bằng; đối với các dự án khởi công mới, nhiều công trình đang trong giai đoạn đấu thầu và thương thảo hợp đồng. Một số dự án được bố trí nhiều vốn để đền bù giải phóng mặt bằng nhưng tiến độ rất chậm; các dự án cũng gặp một số vướng mắc liên quan đến thể chế;…

Báo cáo nêu rõ, bên cạnh nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan là do công tác tổ chức thực hiện còn nhiều hạn chế; công tác chuẩn bị dự án chất lượng thấp nên vướng mắc khi triển khai; công tác thẩm định, tư vấn còn chậm.

Bên cạnh đó, các đơn vị, Bộ, ngành (thuộc Tổ số 2) còn thiếu cán bộ chuyên môn về xây dựng. Do nhiệm vụ đầu tư xây dựng và kế hoạch đầu tư hằng năm không lớn nên bộ máy giúp việc cho Thủ trưởng đơn vị có dự án đầu tư là kiêm nhiệm; một số Ban quản lý dự án, chủ đầu tư, nhà thầu yếu kém về năng lực…

Báo cáo nhấn mạnh, việc giải ngân chậm là do nhiều nguyên nhân, mỗi Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương, dự án giải ngân chậm đều ảnh hưởng đến tỉ lệ giải ngân chung của cả nước. Do đó, các cơ quan đơn vị phải có trách nhiệm trong việc quản lý, sử dụng hiệu quả vốn đầu tư công, việc phân bổ, giao kế hoạch, giải ngân vốn đầu tư công ảnh hưởng rất lớn đến kết quả thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ phát triển KT-XH, nên phải nhanh, hiệu quả và đảm bảo đúng pháp luật.

"Lãnh đạo không quan tâm thì không thể triển khai trơn tru"

Bày tỏ không hài lòng khi một số đơn vị có tỷ lệ giải ngân thấp, chưa phân bổ hết nguồn vốn nhưng lãnh đạo thiếu quan tâm sâu sát, chỉ cử cán bộ cấp vụ tham dự cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho rằng, lãnh đạo không quan tâm thì không thể triển khai trơn tru, đẩy nhanh tiến độ thực hiện được. Phó Thủ tướng không đồng tình với việc sắp hết tháng 7, nhưng vẫn không phân bổ xong vốn chi tiết. Giải ngân chậm có nhiều lý do, nhưng phân bổ vốn chậm do chủ quan là chính.

Theo Phó Thủ tướng, có đôn đốc, kiểm điểm, "bức tranh" giải ngân có sáng hơn, nhưng vẫn chưa đạt như mong muốn, tỷ lệ giải ngân còn chậm, 6 tháng đầu năm mới đạt 27,46%, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước (29,95%) và thấp hơn so với bình quân chung cả nước trong 6 tháng đầu năm 2022. Một số đơn vị tuy còn dự án chưa phân bổ nhưng tỷ lệ giải ngân đạt cao, ngược lại, có đơn vị đã được phân bổ vốn, song tỷ lệ giải ngân rất thấp.

Lưu ý Đề án "Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập" là rất quan trọng, thực hiện mục tiêu chuyển đổi số của Chính phủ, Phó Thủ tướng đề nghị Thanh tra Chính phủ đẩy nhanh việc phân bổ vốn. Chỉ rõ, các Bộ, ngành, địa phương "không giải ngân được phải chuyển sang dự án của các cơ quan khác, đừng giữ vốn", Phó Thủ tướng Lê Minh Khái thẳng thắn "tiền của quốc gia, có trong tài khoản rồi, tiền tươi thóc thật mà để thế này, lỗi do hệ thống", "trong khi nhiều đơn vị đói vốn, không làm được, lôi kéo nhau thế này là không nên".

Phó Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo các Bộ, cơ quan, địa phương quan tâm quyết liệt chỉ đạo, tháo gỡ từng nút thắt, khó khăn, thúc đẩy khối lượng và phải làm thật. Cùng với đó, tập trung chỉ đạo thực hiện tốt công tác giải phóng mặt bằng; kiểm tra, giám sát, nhắc nhở, tăng cường trách nhiệm công vụ của cán bộ, công chức, viên chức, chủ đầu tư, trách nhiệm của nhà thầu, tránh thất thoát, lãng phí.

Các dự án nằm trong danh mục năm 2022, nếu chậm giải ngân, xác định không thể giải ngân hết, phải kiên quyết cắt giảm, điều chuyển vốn cho các dự án khác có khả năng giải ngân tốt hơn, nếu không có dự án để điều chuyển, phải báo cáo với Bộ Kế hoạch và Đầu tư chuyển vốn cho các Bộ, ngành, địa phương khác, bảo đảm hiệu quả vốn đầu tư. Dựa vào tình hình thực tế, các Bộ, cơ quan, địa phương có thể thành lập tổ công tác để nắm bắt tình hình, chỉ đạo sát sao.

Hà Lan