Vì sao nhiều bộ ngành phản đối đề xuất nhập 37 toa tàu từ Nhật Bản?
Bộ GTVT đã gửi văn bản tới 7 Bộ ngành xin ý kiến và nhận được ý kiến không đồng tình về đề xuất xin nhập khẩu 37 toa tàu hết hạn sử dụng của Nhật do đã sản xuất quá 10 năm và có niên hạn sử dụng quá 40 năm.
Phương tiện cấm nhập khẩu
Bộ GTVT vừa báo cáo Thủ tướng về đề xuất nhập khẩu 37 toa xe tự hành DMU cũ của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR). Báo cáo này là tổng hợp ý kiến của các bộ ngành chuyên môn để Chính phủ có cơ sở phản hồi đề xuất của VNR.
Qua xem xét, Bộ GTVT nhận thấy các toa xe mà VNR xin nhập khẩu là các phương tiện đường sắt đã qua sử dụng bị cấm nhập khẩu theo quy định. Bộ GTVT ghi nhận VNR có nêu một số lợi ích nhất định khi nhập 37 toa tàu. Tuy nhiên, quy định của pháp luật đã rõ ràng nên Bộ GTVT không ủng hộ việc nhập khẩu và khai thác 37 toa xe đã qua sử dụng tại Việt Nam.
"Như vậy, đề xuất cho phép nhập 37 toa xe mặc dù trong báo cáo có nêu một số lợi ích nhất định, tuy nhiên quy định của pháp luật đã rõ ràng. Do vậy, Bộ Giao thông vận tải không ủng hộ việc nhập khẩu và khai thác 37 toa xe đã qua sử dụng (từ 39 đến 42 năm) tại Việt Nam", Bộ Giao thông Vận tải có ý kiến.
Ngoài ra, Bộ GTVT cho rằng đề xuất của VNR chưa được đánh giá cụ thể, chi tiết tình trạng kỹ thuật an toàn, chi phí hoán cải, hiệu quả đầu tư, kế hoạch dự kiến vận hành, công tác vận hành, bảo trì; chưa nêu giải pháp xử lý nếu các toa xe không đáp ứng quy định về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của Việt Nam.
Lo ngại về vấn đề môi trường
Ngoài Bộ GTVT, các Bộ: Tài chính, Kế hoạch & Đầu tư, Tài nguyên & Môi trường, Khoa học & Công nghệ, Công Thương, Tư pháp đều khẳng định đề xuất của VNR là không đúng với các quy định tại Nghị định 65 của Chính phủ.
Cụ thể, Bộ Tài nguyên & Môi trường nhận định phía Nhật Bản đã loại bỏ các toa xe tự hành DMU cũ để bảo vệ môi trường. Do đó, các toa xe này sẽ ảnh hưởng đến môi trường nếu vận hành tại Việt Nam.
"Các toa xe đã sử dụng quá lâu có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành nghề này trong nước và phải mất thêm chi phí để cải tạo cho phù hợp với điều kiện kỹ thuật hiện tại trong nước", Bộ Tài nguyên và Môi trường nêu ý kiến.
Còn theo ý kiến của Bộ Tài chính, do nghị định 65 đã quy định rõ niên hạn đối với phương tiện đường sắt nhập khẩu đã qua sử dụng nên đề nghị Bộ Giao thông vận tải yêu cầu doanh nghiệp thực hiện theo nghị định trên. Về khía cạnh đầu tư, Bộ Kế hoạch và đầu tư đề nghị VNR rà soát lại toàn bộ chi phí vận chuyển, nhập khẩu, sửa chữa và chuyển đổi các toa xe cũ được tặng nêu trên để làm rõ cấp có thẩm quyền trong việc phê duyệt/quyết định tiếp nhận, mua sắm theo quy định.
VNR phải chịu trách nhiệm về việc vận hành an toàn, đem lại hiệu quả kinh tế đối với việc nhập khẩu 37 toa xe này. Theo báo cáo của VNR, 37 toa xe xin nhập khẩu từ Nhật Bản là toa xe tự hành diesel DMU, loại Kiha 40 và Kiha 48, được sản xuất từ năm 1979 đến 1982.
Toa xe chạy trên tuyến đường sắt khổ 1.067mm. Các toa xe này sẽ được đối tác là Công ty Đường sắt Đông Nhật Bản chuyển giao miễn phí nếu có nhu cầu và Việt Nam sẽ chịu các chi phí liên quan đến nhập khẩu, cải tạo toa xe phù hợp với quy định của Việt Nam. Ngoài ra trong báo cáo, VNR đã nêu rõ vướng mắc pháp lý trong việc nhập khẩu các toa tàu và đề xuất Chính phủ phê duyệt.
