Lãi suất thấp nhưng tại sao các ngân hàng Big 4 vẫn hút mạnh tiền gửi?

Theo đó, tại 29 ngân hàng đã công bố báo cáo tài chính, tổng lượng tiền gửi (có kỳ hạn) tính đến cuối tháng 6/2023 tại các ngân hàng là 8,83 triệu tỷ đồng, so với đầu năm 2023 tăng 829,3 nghìn tỷ đồng.

Bên cạnh đó, nhìn vào số liệu cho thấy tuy có lãi suất thấp hơn mặt bằng chung thị trường nhưng các ngân hàng Big 4 (BIDV, Agribank, VietinBank, Vietcombank) lại ghi nhận sự tăng trưởng cả về số dư và tỷ trọng trong tăng trưởng ròng tiền gửi có kỳ hạn của 29 ngân hàng.

Ông Huỳnh Hoàng Phương - Giám đốc Khối Phân tích công ty tư vấn tài chính và quản lý gia sản FIDT cho biết, trong năm 2022, cung tiền ra nền kinh tế bị thắt chặt dần về cuối năm. Ngoài ra, tăng trưởng tín dụng vượt tăng trưởng huy động. Điều này đã khiến các nhà băng khó khăn trong thanh khoản và phải “đua” tăng huy động từ giữa năm 2022. Năm ngoái, thị trường tài chính Việt Nam còn chứng kiến nhiều sự kiện không được tích cực liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp và trong tháng 10/2022 có một vụ việc liên quan trực tiếp đến ngành ngân hàng. Chính vì thế, ngân hàng lại càng phải tích cực huy động hơn nhằm đảm bảo thanh khoản và đáp ứng tỷ lệ cho vay/huy động (LDR).

Năm vừa qua, thị trường chứng khoán cũng đã trải qua giai đoạn khó khăn nhất trong nhiều năm. Trong bối cảnh lãi suất ngân hàng tăng, nhiều nhà đầu tư đã quyết tìm về với tiền gửi tiết kiệm để đảm bảo an toàn. Cùng với đó, trước bối cảnh xuất hiện thêm những tác động ảnh hưởng trực tiếp đến khối nhà băng thì gửi tiền ở big 4 - với đặc tính lớn, uy tín, có vốn nhà nước dường như là bến bờ an toàn nhất. Chính vì thế, dù lãi suất thấp nhưng nhóm này vẫn hút được tiền gửi nhiều hơn các ngân hàng khác.

Cũng theo ông Phương, thêm một lý do để lý giải cho việc gia tăng tỷ trọng đóng góp của Big 4 trong tăng trưởng tổng tiền gửi là bởi vì, nhiều ngân hàng tư nhân trong 6 tháng đầu năm 2023 đã đẩy mạnh huy động qua kênh giấy tờ có giá như chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu,... giảm tỷ trọng thu hút vốn qua kênh tiền gửi.

Việc huy động nhiều tiền gửi có kỳ hạn trong bối cảnh lãi suất cao sẽ khiến ngân hàng chịu khá nhiều áp lực trả lãi. Tuy vậy, phần lớn số tiền lãi suất cao này đã đáo hạn trong những tháng đầu năm. Lãi suất huy động hiện vẫn đang giảm rất nhanh đồng nghĩa với việc giá vốn trung bình của các nhà băng đang được giảm nhanh hơn. Từ giờ đến cuối năm áp lực trả lãi sẽ giảm đi đáng kể.

Theo Giám đốc khối Phân tích FIDT, khi hệ thống tài chính đã dần ổn định hơn, nhóm Big 4 có thể sẽ không còn chứng kiến việc tăng trưởng tiền gửi tiết kiệm cao như trước, theo đó áp lực chi phí vốn cũng sẽ được giảm xuống. Tuy vậy, các ngân hàng Big 4 cần nỗ lực hơn nữa trong việc khôi phục tiền gửi không kỳ hạn (CASA) để mặt bằng giá vốn thực sự tích cực hơn do 6 tháng đầu năm, đây là các đơn vị đóng góp nhiều nhất vào sự giảm ròng tiền gửi không kỳ hạn CASA.

Theo đánh giá của ông Phương, từ nay đến cuối năm, tổng tiền gửi ở các nhà băng sẽ tiếp tục tăng trưởng. Lượng tiền gửi không kỳ hạn sẽ tăng dần (về cả số dư và tỷ trọng đóng góp). Chủ yếu do các hoạt động sản xuất kinh doanh đang dần phục hồi, thu nhập của doanh nghiệp và người dân cũng đã qua thời gian khó khăn nhất. Nhóm Big 4 cũng sẽ được hưởng lợi từ sự tích cực chung của thị trường. Thế nhưng các nhà băng này cần phải củng cố lại chỉ tiêu tiền gửi để có thể cải thiện hơn nữa tình hình giá vốn. Các nhà băng này có thể tập trung đầu tư nhiều hơn vào công nghệ, cải thiện quy trình, tạo hệ sinh thái thu hút dòng tiền ở lại. Với uy tín sẵn có, ông Phương cho rằng công tác khôi phục CASA của các ngân hàng này sẽ không quá khó.

Bích Ngọc