Khôi phục sức sống cho dòng kênh ‘chết’ sau 15 năm bị lấp

Kênh Hàng Bàng còn được gọi là rạch Bãi Sậy nằm trên quận 5 và quận 6, TP.HCM từng nổi tiếng với cảnh “trên bên dưới thuyền” khi có vị trí giao thương giữa 2 tuyến giao thông thuỷ chính yếu là kênh Tàu Hủ và rạch Chợ Lớn. Trên kênh Hàng Bàng còn có cây cầu nổi tiếng mang tên Ba Cẳng, mà bất cứ người Sài Gòn xưa nào cũng mong muốn 1 lần ghé qua trong đời để tận hưởng không gian lãng mạn nơi đây.

Năm 2000, đoạn giữa kênh Hàng Bàng từ đường Bình Tiên đến Phạm Đình Hổ, dài khoảng 600m ô nhiễm nặng nên chính quyền TP.HCM cho lấp đi rồi lắp đặt cống hộp. Sau đó, người dân xây nhà hai bên nên con kênh chỉ còn là lối đi đổ xi măng rộng chừng 3m ở giữa. Ngoài đoạn xây cống, hai đầu kênh vẫn được giữ lại nhưng bị lấn chiếm nên chỉ còn rộng khoảng 2m, dòng nước ô nhiễm trầm trọng với đủ loại rác thải.

15 năm sau khi lấp, TP.HCM quyết định khôi phục kênh Hàng Bàng nhằm thoát nước cho khu vực, giảm ô nhiễm, kết hợp di dời, tái định cư cho các hộ dân sống hai bên. Đây cũng là một phần thuộc dự án cải thiện môi trường nước TP.HCM được triển khai từ năm 2015.

Kế hoạch "hồi sinh" dòng kênh được thành phố chia làm ba giai đoạn chính, bao gồm: Giai đoạn một đã hoàn thành năm 2017 với tổng kinh phí khoảng 300 tỉ đồng, đa phần là tiền sử dụng vào việc bồi thường, giải phóng mặt bằng. Đơn vị thi công đã tiến hành đào xúc, nạo vét hơn 24.000m3 đất từ những nền nhà, mặt đường san lấp xuống dòng kênh trước đó. Đến nay, hai đầu con kênh dài gần 400m được khôi phục và xây mới một trạm bơm trên đường Phan Văn Khỏe.

Giai đoạn hai đang được triển khai thi công trên đoạn đường từ Mai Xuân Thưởng đến kênh Vạn Tượng, với tổng độ dài 750m, kinh phí gần 180 tỉ đồng. Đơn vị thi công sẽ làm tuyến kênh hở hình thang, mặt kênh rộng 12m, phần đáy rộng 4m, sâu 4,5m. Hai bờ xây công viên cùng hệ thống thoát nước dọc đường Phan Văn Khỏe và Bãi Sậy thay đường cống cũ.

Ngoài ra, các tuyến đường xung quanh cũng được nâng cấp, cải tạo... Để phục vụ dự án có 472 trường hợp phải giải toả trắng, trong đó quận 6 chiếm phần lớn với 344 hộ, tổng kinh phí đền bù gần 1.200 tỉ đồng.

Theo Phó giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông (chủ đầu tư), ông Nguyễn Vĩnh Ninh thông tin: Phần dự án đi qua quận 6 đã thi công xong đoạn từ đường Chu Văn An đến Ngô Nhân Tịnh dài khoảng 100m, gồm cả kênh và công viên dọc bên trên. Phần còn lại, địa phương mới giao mặt bằng bên đường Bãi Sậy, trong khi phía đối diện là tuyến Phan Văn Khỏe chưa xong. Do vậy thời gian qua nhà thầu chỉ thi công được một nửa kênh. Trong khi đó, phía quận 5 công tác đền bù đang rất chậm do vướng mắc pháp lý đất đai.

“Việc giải phóng mặt bằng kéo dài ngoài ảnh hưởng tiến độ dự án còn phát sinh chi phí thi công nên đơn vị đã đề nghị hai địa phương đẩy nhanh. Sau khi hoàn thành giai đoạn hai, dự án sẽ thi công đoạn từ đường Bình Tiên đến Phạm Đình Hổ, dài 750m, kinh phí xây lắp khoảng 198 tỷ đồng. Đơn vị thi công cũng nạo vét, khôi phục lại tuyến kênh hở, đồng thời làm bờ kè, công viên và cải tạo xung quanh...”, ông Ninh nói

Bày tỏ niềm vui mừng trong phần chia sẻ với phóng viên báo chí, anh Trần Tuấn Thanh (36 tuổi, ngụ quận 6) chia sẻ: “Trong vài tháng nay, mỗi buổi chiều lại mua 9 - 10 túi bột cám đến đoạn kênh Hàng Bàng ở gần nhà rải xuống cho cá ăn. Dưới mặt nước, cá trê, rô phi, diêu hồng... theo từng đàn dày đặc, liên tục ngoi lên đớp mồi”.

Anh Thanh tâm sự, kênh Trảng Bàng từng là dòng kênh đen, sau đó bị lấp, phía trên là những dãy nhà chen chúc, không nghĩ một ngày dòng kênh này được khơi thông với dòng nước trong xanh, hai bên là công viên thoáng đãng như hiện tại.

Huỳnh Huỳnh (tổng hợp)