Dịch COVID-19 sẽ kéo xuất khẩu tôm trong quý III chậm lại

Tận dụng lợi thế từ các FTA

Tại hội nghị bàn giải pháp phát triển ngành tôm năm 2021 diễn ra tại Hà Nội giữa tháng 7 vừa qua, Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) cho biết, mặc dù Việt Nam và nhiều quốc gia bị tác động bởi dịch COVID-19, nhưng xuất khẩu tôm của Việt Nam vẫn tăng trưởng tốt trong những tháng đầu năm 2021 khi nhu cầu nhập khẩu tôm của thế giới tăng trở lại, đặc biệt ở các thị trường lớn như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc.

Theo tính toán từ số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu tôm nửa đầu năm 2021 đạt 191 nghìn tấn, trị giá 1,7 tỷ USD, tăng 14% về lượng và tăng 14% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020.

Bên cạnh đó, lợi thế từ các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như EVFTA, CPTPP, UKVFTA cũng là yếu tố hỗ trợ xuất khẩu tôm của Việt Nam.

Theo cam kết từ các hiệp định, một số chủng loại tôm của Việt Nam khi xuất khẩu vào các thị trường này được hưởng ưu đãi về thuế theo lộ trình đã cam kết.

Dự báo xuất khẩu tôm của Việt Nam những tháng cuối năm 2021 dự báo vẫn tiếp tục tăng trưởng tốt do có lợi thế từ các FTA, bảo đảm được sự ổn định về thị trường tiêu thụ mang tính cạnh tranh.

Tuy vậy, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu sẽ phụ thuộc khá nhiều vào việc kiểm soát dịch Covid-19. Thời gian qua dịch COVID-19 bùng phát mạnh tại các tỉnh phía Nam khiến TP.HCM và nhiều tỉnh phía Nam phải áp dụng chỉ thị 16, việc sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp bị ảnh hưởng nghiêm trọng, hoạt động xuất khẩu thủy sản cũng tác động.

Mở rộng "vùng xanh an toàn"

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP) cho biết hiện nhu cầu từ các thị trường nhập khẩu cao do bị thiếu hụt nguồn cung từ Việt Nam trong thời gian giãn cách. Dù có những trở ngại, song đường đi cho con tôm ĐBSCL vẫn khá rộng, bởi hàng năm việc xuất khẩu tôm của Việt Nam thường tăng mạnh từ giữa quý III và sang quý IV.

VASEP dự báo, sau khi dịch bệnh được kiểm soát, giá tôm nguyên liệu sẽ phục hồi. Theo dự báo của một chuyên gia ngành tôm, các nước cung ứng tôm chế biến sâu cũng đang rơi vào hoàn cảnh khó khăn do COVID-19 (như Thái Lan, Indonesia) nên sắp tới tôm chế biến sâu sẽ tăng giá khá tốt.

Theo VASEP để đảm bảo được tốc độ tăng trưởng xuất khẩu tôm trong những tháng tiếp theo, việc đảm bảo ổn định hoạt động nuôi tôm là rất cần thiết.

"Vấn đề hiện nay là các tỉnh ven biển ĐBSCL có giải pháp mở rộng "vùng xanh an toàn" để tăng diện tích nuôi tôm; tăng thêm các nhà máy sản xuất "3 tại chỗ"; tạo điều kiện thuận lợi trong thu hoạch, mua bán, vận chuyển tôm từ ao nuôi đến nhà máy nhanh hơn, mà vẫn đảm bảo quy định phòng chống dịch. Bên cạnh đó, ngành tôm cũng như ngành thủy sản nói chung cần đảm bảo việc tiêm vắc xin cho 100% công nhân", VASEP nhận định.

Khắc phục những bất cập, tạo đà phát triển

Về sản lượng tôm các loại, Bộ NN&PTNT dự báo quý III sẽ tăng mặc dù dịch COVID-19 bùng phát mạnh tại các tỉnh phía Nam. Tuy nhiên, bước sang quý IV, VASEP cho rằng tình hình đi lại khó khăn giữa các địa phương, nên hoạt động thả nuôi vụ hai có xu hướng trầm lắng do đó có thể thiếu nguyên liệu tôm trầm trọng và giá tiêu thụ sẽ tăng khá mạnh, nhất là tôm cỡ lớn.

Sản lượng tôm các loại của Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2021 đạt 392 nghìn tấn. Trong khi đó, giá tôm nguyên liệu trong nước giảm so với đầu năm 2021 do nhu cầu dịp Tết Nguyên đán tăng mạnh, nhưng vẫn tăng so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, giá tôm sú tăng 28- 30% so với cùng kỳ năm 2020, giá tôm thẻ tăng 18-20%.

Tại Hội nghị trực tuyến về phát triển ngành tôm năm 2021 và triển khai chiến lược phát triển thủy sản đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho biết: Riêng con tôm, Chính phủ đã giao cho Bộ NN&PTNT từ nay đến năm 2025 phải đạt kim ngạch xuất khẩu 10 tỷ USD.

Chính vì vậy năm 2021, lĩnh vực thủy sản cần giải quyết các bất cập của ngành tôm hiện nay về quy mô, sản lượng và giá thành; củng cố, phát triển ngành tôm, tạo đà phát triển, chuẩn bị những bước xa hơn, bứt phá nhanh hơn trong thời kỳ tới.