Than tồn kho, giá nhập khẩu thấp và vấn đề an ninh năng lượng

Thông tin từ Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV), đến cuối tháng 11, lượng than tồn kho của Tập đoàn đã lên tới 15 triệu tấn than, tăng 7 triệu tấn so với thời điểm 31/12/2019.

Tổng Giám đốc Tổng Công ty Đông Bắc (Bộ Quốc phòng) cũng cho biết, lượng than tồn kho của Tổng Công ty hiện là 2,5 triệu tấn, cao gấp đôi so với lượng tồn than bình thường trước đây. Như vậy, tổng lượng than tồn kho của ngành than lên tới 17,5 triệu tấn, cao nhất từ trước đến nay.

Than tồn kho, giá nhập khẩu thấp và vấn đề an ninh năng lượng

Lý giải về tình trạng trên, lãnh đạo TKV cho biết, thời gian dịch Covid-19 lượng tiêu thụ than xuống thấp nhưng để lo công ăn việc làm cho công nhân, Tập đoàn vẫn giữ sản lượng khai thác than, đồng thời vẫn nhập khẩu than về, từ đó đã đẩy lượng than tồn kho lên cao. Tuy nhiên, từ tháng 9 đến nay Tập đoàn đã dừng nhập khẩu, ưu tiên sản xuất trong nước. Dự kiến, năm 2020 tổng lượng than tiêu thụ toàn Tập đoàn đạt khoảng 42 triệu tấn, giảm 7 triệu tấn so với kế hoạch năm.

Từ tháng 10 đến nay, Tập đoàn TKV đã kiên quyết không tăng thêm sản lượng và với điều chỉnh này, năm nay sản xuất than nguyên khai sẽ giảm 2 triệu tấn, đạt mức 38 triệu tấn. Cùng đó, điều chỉnh công việc sản xuất với phương châm vừa không để công nhân mất việc, vừa không làm tăng đột biến sản lượng sản xuất than. Đồng thời, Tập đoàn ứng tiền mua than trước để các đơn vị hoạt động, đảm bảo đời sống của công nhân.

Xung quanh câu chuyện xuất nhập khẩu than khi giá than khai thác cao hơn giá than nhập khẩu, Thứ trưởng Bộ Công thương Đặng Hoàng An bày tỏ nghi ngại. Theo Thứ trưởng, nhập khẩu và khai thác than trong nước là bài toán rất vĩ mô, không nên chỉ đưa tiêu chí giá ra xem xét. Bởi, nếu dùng tiêu chí giá để xem xét và quyết định thì thực sự góc nhìn không được toàn diện.

Thứ trưởng Bộ Công thương Đặng Hoàng An

Với ý kiến cho rằng khi khai thác than xuống sâu, giá thành cao hơn nhiều so với NK thì nên có định hướng cho NK, kể cả phương án ngừng khai thác, đóng mỏ, chuyển đổi nghề cho lao động ngành than, Thứ trưởng Đặng Hoàng An đặt vấn đề: Khi thị trường thế giới biến động, việc NK than khó khăn, lực lượng lao động ấy có đủ năng lực quay lại hầm lò hay không? Đó là bài toán hết sức vĩ mô, giá chỉ là một phần rất nhỏ của câu chuyện thôi.

Ở tầm vĩ mô hơn là an ninh năng lượng, an ninh quốc gia. Một số chuyên gia phân tích, điều quan trọng cần tính toán đến còn là nhập khẩu năng lượng sơ cấp đến bao nhiêu là vừa, bao nhiêu là khai thác trong nước để đảm bảo phát triển bền vững. Nếu không cẩn trọng, việc nhập khẩu ồ ạt sẽ khiến an ninh năng lượng trở thành vấn đề an ninh quốc gia.

Chủ tịch Hội đồng thành viên TKV Lê Minh Chuẩn cũng chia sẻ: Việc nhập khẩu than năm 2021 sẽ phụ thuộc vào tình hình thị trường than, nếu thị trường diễn biến tích cực sẽ thực hiện nhập khẩu, ngược lại sẽ dừng nhập khẩu, tập chung sản xuất trong nước, ưu tiên công ăn việc làm cho công nhân.

Theo Tạp chí Thương hiệu và Sản phẩm