Công cụ mới giúp người dùng phát hiện ra thuốc giả nhanh chóng
Các nhà khoa học Hàn Quốc vừa phát triển một công cụ có thể giúp cho người tiêu dùng phát hiện và tránh các sản phẩm thuốc giả mạo.
Thuốc giả bao gồm thuốc kém chất lượng là vấn đề không mới nhưng đang ngày càng trở thành gánh nặng to lớn đối với an sinh xã hội. Thuốc giả đe dọa nghiêm trọng đến sự an toàn của bệnh nhân và sức khỏe cộng đồng.
Đơn cử như thuốc chữa bệnh sốt rét và viêm phổi giả đã gây ra 250 000 ca tử vong ở trẻ em mỗi năm. 150 người ở Singapore đã phải nhập viện sau khi sử dụng thuốc điều trị rối loạn cương dương giả.
Tại Hồng Kông (Trung Quốc), 40% doanh số bán viagra là hàng giả. Cuộc khủng hoảng opioid ở Mỹ đã kích hoạt sản xuất opioid giả, gây rất nhiều ca tử vong ở hầu hết các bang. Châu Phi là khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất; 42% các loại thuốc giả được báo cáo có nguồn gốc từ Châu Phi.
Thuốc giả ngày càng phổ biến, đặc biệt là sự xuất hiện của các cửa hàng thuốc trực tuyến đã kéo theo sự gia tăng của các loại thuốc giả lưu hành trên thị trường. Nhiều loại thuốc họ bán là giả hoặc kém tinh khiết có thể chứa các tạp chất gây hại cho sức khỏe con người.
Trước thực trạng trên, các công ty dược phẩm đã tìm nhiều cách khác nhau để bảo toàn tính toàn vẹn của dược phẩm và đảm bảo những dược phẩm thật được phân phối đến người dùng. Điều này bao gồm các tính năng như mã vạch cho phép mọi người xác nhận nguồn gốc của thuốc. Nhưng người tiêu dùng, đặc biệt là những người mua sắm hiệu thuốc trực tuyến, không có sẵn các công cụ như vậy.
Các nhà nghiên cứu đã phát triển vật liệu tổng hợp huỳnh quang, như sợi nhỏ và hạt nano, làm mã theo dõi, nhưng các chất này có khả năng không an toàn để tiêu thụ và có thể tiềm ẩn hậu quả nguy hiểm và bất lợi (ví dụ: gây ung thư và độc tế bào). Cũng có mối quan tâm nổi lên về các vật liệu phủ dược phẩm (ví dụ, phthalate) là chất gây rối loạn nội tiết…
Trong nỗ lực giúp người tiêu dùng phát hiện và tránh các sản phẩm giả mạo, nhóm nghiên cứu của Tiến sĩ Seong-Wan Kim, Young Kim đã phát triển ra công cụ có tên là thẻ lụa huỳnh quang.
Nhóm thiết kế đã biến đổi gen tằm để tạo ra các sợi tơ - loại protein có thể ăn được giúp sợi tơ bền chắc - có gắn một protein huỳnh quang màu lục lam, xanh lục hoặc đỏ. Họ hòa tan kén tơ huỳnh quang để tạo ra các dung dịch polyme huỳnh quang, bôi lên một màng lụa trắng mỏng, rộng 9 mm trong một lưới. Chiếu ánh sáng xanh lam tím, xanh lam và xanh lục lên lưới cho thấy các mẫu hình vuông 3D màu lục lam, xanh lục và đỏ tương ứng.
Sử dụng bộ lọc quang học qua camera của điện thoại, một ứng dụng mà nhóm thiết kế có thể quét mẫu huỳnh quang, giải mã khóa số hóa bằng thuật toán học sâu và mở ra một trang web, có thể lưu trữ thông tin về nguồn gốc và tính xác thực của thuốc. Đối với một số loại thuốc dạng lỏng có thành phần cồn, các nhà nghiên cứu đã đặt một màng lụa được mã hóa vào một chai rượu trong suốt và nhận thấy rằng mã huỳnh quang vẫn có thể đọc được bằng ứng dụng.
Các protein tơ huỳnh quang bị phân hủy bởi các enzym tiêu hóa, cho thấy rằng các mã tơ không chỉ ăn được mà còn có thể được cơ thể tiêu hóa. Các nhà nghiên cứu cho rằng việc đặt những mẫu mã có thể ăn được này vào viên thuốc hoặc ở thuốc dạng lỏng có thể trao quyền cho bệnh nhân và người chăm sóc của họ để tránh việc vô tình tiêu thụ phải các phương pháp điều trị giả mạo.
Bảo Lâm
