Xuất khẩu tôm sang Mỹ và EU sụt giảm mạnh

Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, tháng 10/2022, giá trị xuất khẩu tôm Việt Nam ghi nhận giảm so với cùng kỳ năm 2021, giảm 16% đạt 360 triệu USD. Đây là tháng thứ ba, kể từ đầu năm nay, xuất khẩu tôm ghi nhận giảm so với cùng kỳ năm ngoái. Trước đó, tháng 6 và 7, xuất khẩu tôm giảm lần lượt 1% và 13%.

Tuy nhiên, nhờ đà tăng trưởng đột phá trong nửa đầu năm, xuất khẩu tôm Việt Nam tính tới tháng 10/2022 vẫn tăng 18% đạt 3,8 tỷ USD.

Trong cơ cấu các sản phẩm tôm xuất khẩu của Việt Nam, xuất khẩu tôm chân trắng tăng 13%, tôm sú tăng nhẹ 1,2%, tôm biển tăng mạnh nhất 106%. Trong số các sản phẩm tôm chân trắng và tôm sú xuất khẩu các sản phẩm chế biến tăng trưởng tốt hơn các sản phẩm sống/tươi/đông lạnh.

Trong tháng 10, các thị trường chính giảm nhập khẩu tôm từ Việt Nam như Mỹ, EU, Anh, Hàn Quốc. Trong đó, xuất khẩu sang Mỹ và EU giảm mạnh lần lượt 51% và 35%.

Xuất khẩu sang Anh giảm 20%, xuất khẩu sang Hàn Quốc giảm nhẹ 1%. Xuất khẩu sang Nhật Bản vẫn tăng nhẹ 5%. Riêng xuất khẩu sang Trung Quốc vẫn giữ được tăng trưởng 49% so với tháng 10/2021.

Tính tới hết tháng 10, dù giảm 18% so với cùng kỳ, nhưng thị trường Mỹ vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất, chiếm gần 20% XK tôm Việt Nam với kim ngạch đạt 733 triệu USD.

Theo bà Kim Thu - Chuyên gia thị trường Tôm VASEP, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ giảm liên tục 2 con số từ tháng 6 đến nay. Thị trường dư cung, lại thêm lạm phát tăng kỷ lục trong vòng 40 năm qua, khủng hoảng nhiên liệu do chiến tranh Ukraine, người dân thắt chặt chi tiêu nên NK tôm vào Mỹ từ hầu hết các nguồn cung đều giảm.

Theo số liệu của Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA), 9 tháng đầu năm nay, khối lượng NK tôm vào Mỹ từ Ấn Độ giảm 16%, Indonesia (-9%), Việt Nam (-31%), Thái Lan (-12%), Argentina (-11%), duy nhất NK từ Ecuador tăng 11%.

Năm 2022, sản xuất tôm Ấn Độ gặp nhiều khó khăn, sản lượng giảm, dịch bệnh, chi phí đầu vào tăng cao, giá bán tôm giảm mạnh trong khi nuôi tôm tại Ecuador thuận lợi hơn, năng suất cao, dịch bệnh ít. Ecuador dự kiến tăng sản lượng tôm chân trắng lên 2 triệu tấn năm 2025.

Ngoài Mỹ, xuất khẩu tôm Việt Nam sang EU trong tháng 10/2022 giảm 35% so với cùng kỳ năm ngoái. Xuất khẩu sang 4 thị trường chính trong khối (Đức, Hà Lan, Bỉ, Pháp) đồng loạt giảm ở mức 2 con số.

Bất ổn về kinh tế, chính trị và xu hướng tăng giá hàng hóa, đặc biệt là giá năng lượng đã tác động tiêu cực tới nhu cầu nhập khẩu từ thị trường EU trong những tháng gần đây. Tính tới tháng 10/2022, xuất khẩu tôm sang EU đạt 618 triệu USD, tăng 28% so với cùng kỳ năm ngoái.

Mặc dù đang giai đoạn cuối năm, nhưng bà Kim Thu dự báo xuất khẩu tôm trong 2 tháng tới khó giữ được tăng trưởng như những tháng trước vì nhu cầu trên thị trường ngày càng sụt giảm, nguồn nguyên liệu khó khăn và chi phí sản xuất thì vẫn cao, trong khi doanh nghiệp và người nuôi thì thiếu vốn để quay vòng đầu tư sản xuất – chế biến xuất khẩu.

Tuấn Anh