TP.HCM đề xuất 28 cơ chế đột phá để hoàn thành 183km metro từ nay đến 2035

Vừa qua, ngày 4/6, thông tin từ UBND TP.HCM cho biết, thành phố vừa có tờ trình gửi Ban cán sự đảng UBND TP.HCM về Đề án phát triển Hệ thống Đường sắt đô thị TP.HCM theo Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị. UBND TP.HCM xác định, đường sắt đô thị là trục "xương sống" của hệ thống hạ tầng giao thông vận tải của thành phố. Theo đề án, từ nay đến năm 2035, TP.HCM hoàn thành 6 tuyến metro theo quy hoạch với chiều dài khoảng 183km (loại hình vận tải hành khách khối lượng lớn, tần suất cao).

Đến năm 2045 dự kiến xây dựng thêm khoảng 168km để hoàn thiện 7 tuyến đường sắt đô thị, nâng tổng chiều dài đường sắt đô thị lên khoảng 351km.

Đến năm 2060, xây dựng hoàn thành các tuyến đường sắt đô thị số 8, 9, 10, nâng tổng chiều dài đường sắt đô thị lên khoảng 510km.

UBND TP.HCM cho biết, để đẩy nhanh thủ tục chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư phát triển mạng lưới đường sắt đô thị, cần phải xây dựng và trình cấp thẩm quyền cho phép áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội mang tính đột phá.

Qua trao đổi với các cơ quan chuyên môn của Bộ Giao thông vận tải và TP. Hà Nội, Tổ công tác xây dựng đề án metro TP.HCM đã hoàn thiện 6 nhóm cơ chế chính sách với 28 cơ chế. Trong đó có 17 cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền ban hành của Quốc hội. 11 cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền ban hành của Chính phủ.

6 nhóm cơ chế chính sách gồm nhóm về quy hoạch; thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; huy động nguồn vốn; trình tự, thủ tục, thẩm quyền đầu tư xây dựng và triển khai dự án; quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật, công nghệ; tổ chức quản lý, khai thác.

Trong 17 cơ chế thuộc thẩm quyền ban hành của Quốc hội, ở nhóm cơ chế về huy động nguồn vốn (cơ chế 8, thuộc thẩm quyền ban hành của Quốc hội), UBND TP đề xuất, cho phép TP.HCM được thu và sử dụng 100% nguồn thu đối với các khoản thu phát sinh từ việc khai thác quỹ đất khu vực vùng phụ cận các nhà ga đường sắt đô thị và các khu vực TOD khác trên địa bàn thành phố để tái đầu tư xây dựng hệ thống đường sắt đô thị, hệ thống giao thông công cộng, hạ tầng kết nối với hệ thống đường sắt đô thị.

Đặc biệt, ở cơ chế 9, UBND TP.HCM đề xuất, cho phép TP.HCM được vay vốn thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương và được quyền quyết định chính sách hấp dẫn về lãi suất cho trái phiếu.

Thành Phố được vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho thành phố vay lại và các hình thức huy động vốn hợp pháp khác.

Tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách thành phố được hưởng theo phân cấp, trường hợp vượt quá 120% thì trình Quốc hội xem xét, điều chỉnh tăng mức dư nợ vay phù hợp theo thực tế.

Tại cơ chế 10, đề án đề xuất cho phép Thành Phố căn cứ vào quy hoạch đã được cấp thẩm quyền phê duyệt làm cơ sở để Hội đồng nhân dân Thành Phố quyết định chủ trương đầu tư các dự án metro.

UBND TP.HCM sẽ quyết định đầu tư dự án metro; quyết định đầu tư dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Trình tự, thủ tục, quyết định chủ trương đầu tư thực hiện tương tự như dự án công thuộc nhóm A.

Ngoài ra, ở nhóm cơ chế về tổ chức quản lý, khai thác (cơ chế 28, thuộc thẩm quyền ban hành của Chính phủ), UBND đề xuất, cho phép TP.HCM thành lập cơ chế thứ 28 - Cho phép TP.HCM thành lập Tổng công ty Đường sắt đô thị do Thành phố nắm giữ 100% vốn điều lệ, có chức năng huy động vốn, quản lý đầu tư xây dựng và kinh doanh đa ngành để khai thác hiệu quả các tài sản thuộc quản lý của tổng công ty.

Tổng công ty được sử dụng nguồn vốn đầu tư công để đầu tư phát triển hệ thống đường sắt đô thị đến khi chủ động được nguồn vốn.

Thuỳ Trinh