Mắm cáy Bình Lục - Đậm đà hương vị đồng quê
Hà Nam không chỉ nổi tiếng với đặc sản cá kho làng Vũ Đại, Chuối ngự tiến Vua,.. mà còn nổi tiếng bởi một loại mắm đặc biệt có vị hăng hăng, cay cay, thơm thơm, đó là mắm cáy Bình Lục.
Mắm cáy là món đặc sản lừng danh của Bình Lục (Hà Nam). Nếu bạn đã được một lần được thưởng thức chắc hẳn bạn sẽ bị mê hoặc bởi hương vị mặn mà và hăng hăng của mắm.
Theo các bậc cao niên trong làng, nghề làm mắm cáy ở nơi đây đã có từ lâu đời. Mắm cáy nơi đây được chế biến rất công phu và thường chỉ những người có tay nghề, tuổi nghề và kinh nghiệm thì mới làm được.
Mọi khâu làm mắm, từ lựa chọn nguyên liệu cho đến thành phẩm đều cần sự tập trung và tỉ mỉ. Cáy sau khi bắt về đem rửa thật sạch rồi mới đem lột yếm, bóc trắng và giã nhuyễn. Trong quá trình nêm giã, người làm sẽ nêm muối tinh, giềng hoặc gừng đập dập. Không hề nêm nếm như các món chín khác, người làm mắm phải có đủ kinh nghiệm để biết được với lượng muối, lượng gừng bao nhiêu thì mắm sau khi thành phẩm sẽ thơm ngon, đậm đà. Có lẽ, đó là bí quyết của từng người làm nghề, từng hộ gia đình, từng làng.
Mắm cáy Bình Lục - đậm đà hương vị đồng quê |
Ngay sau khi mắm đã được trộn một lượng muối vừa phải người ta sẽ đem mắm ủ kín trong vại và đem phơi. Quá trình phơi mắm là sự kết hợp đầy tinh tế giữa độ nóng của nắng tự nhiên và độ mát lạnh của sương. Người làm tùy theo từng đợt và số lượng mắm sẽ phải căn cho thật chính xác số lượng những lần phơi nắng, phơi sương của vại mắm… cho đến khi mắm chín.
Chính quy trình và sự kỳ công, tỉ mỉ, tâm huyết trong cách làm mắm cáy của người dân Bình Lục đã tạo ra loại mắm đậm đà cùng hương vị đặc biệt không thể giống bất cứ nơi đâu. Mắm cáy khi thành phẩm sẽ có màu sắc rất bắt mắt, mắm hội đủ mùi vị, có vị mằn mặn của muối, vị béo, bùi của giềng, vị ấm nóng của gừng…
Món mắm cáy ăn với ngọn rau lang luộc (rau muống, rau dền,…) hoặc dưa muối, cà muối,.. cùng vài nhánh tỏi đập dập thì ngon hết sẩy. Người Bình Lục có câu “Ăn thịt bò lo ngay ngáy – Ăn mắm cáy ngáy o o”. Như vậy, có thể nói mắm cáy đã đi vào cuộc sống của người dân, là món quà mà ai đã từng gắn bó với tuổi thơ mình với nó, hẳn khó có thể nào quên.
Vị đặc trưng của mắm cáy Bình Lục không thể lẫn với các dòng mắm khác, đó là cảm nhận của những thực khách đã ghé qua nơi đây. Chỉ thưởng thức một lần thôi, chúng ta sẽ không thể quên thứ đặc sản của một miền quê ở nơi sông Hồng.
Theo Tạp chí Thương hiệu và Sản phẩm