Đâu là nguyên nhân khiến nguồn cung xăng dầu bất ổn?

"Nút thắt" Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn đang dần được giải quyết

Theo báo cáo của Công ty TNHH lọc hóa dầu Nghi Sơn - NSRP cho biết, hiện NSRP đã làm việc với chi nhánh phân phối sản phẩm của Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn (PVNDP) về khối lượng hàng cam kết bán trong quý II/2022 theo hợp đồng bao tiêu sản phẩm xăng dầu (FPOA).

Sản lượng NSRP cam kết cung cấp cả quý II là 1,83 triệu m3, trong đó tháng 4 là 590.000 m3; tháng 5 là 630.000 m3; tháng 6 là 610.000 m3. Đây là sản lượng bao tiêu chính thức mang tính ràng buộc pháp lý với PVNDP). Tuy nhiên, việc thực hiện kế hoạch sản lượng trên phụ thuộc vào việc triển khai các giải pháp tài chính của NSRP.

Hiện Tập đoàn dầu khí quốc gia (PVN) đã ban hành Nghị quyết phê duyệt cơ chế thanh toán sớm FPOA đến hết tháng 5/2022, do đó NSRP đã có đủ điều kiện để hoạt động ổn định đến cuối quý II/2022. PVNDP đã có văn bản chính thức gửi NSRP yêu cầu NSRP có nghĩa vụ sản xuất và cung cấp sản lượng của quý II cho PVNDP như đã cam kết và NSRP không được đưa ra bất kỳ điều kiện nào kèm theo.

PVNDP đã và đang tiến hành triển khai kế hoạch chi tiết giao nhận hàng cho các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trong nước theo các hợp đồng đã ký trong tháng 4 và chuẩn bị lịch giao hàng cho tháng 5/2022.

Đối với việc giao hàng cho tháng 6/2022, PVND đang phối hợp chặt chẽ với NSRP và các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu để tiếp tục cập nhật kế hoạch sớm nhất.

Để giải quyết vấn đề của NSRP, Bộ Công Thương đề nghị Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo PVN khẩn trương làm việc, đàm phán với các bên có liên quan để sớm tự giải quyết dứt điểm các vấn đề nội tại trong liên doanh tại Nhà máy, nhằm bảo đảm việc sản xuất, cung ứng xăng dầu ổn định cho thị trường trong nước.

Theo Bộ Công Thương, dự kiến nhu cầu xăng dầu quý II khoảng 5,2 triệu m3. Tổng nhu cầu xăng dầu cho thị trường trong nước cả năm 2022 là khoảng 20,6 triệu m3.

Trong khi đó, về nguồn cung, Bộ Công Thương cho biết, trong quý này nguồn cung sẽ đạt khoảng 6,7 triệu m3 bao gồm: Nguồn cung từ các nhà máy sản xuất trong nước (Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn dự kiến là 1,8 triệu m3, Nhà máy lọc dầu Bình Sơn dự kiến là 1,9 triệu m3), nguồn nhập khẩu khoảng 1,5 triệu m3 (chưa tính đến việc doanh nghiệp phải thực hiện theo Quyết định số 242/QĐ-BCT là 800 nghìn m3/tháng tương đương cả quý II là 2,4 triệu m3) và nguồn tồn kho từ quý I chuyển sang (1,5 triệu m3).

Do đó, Bộ Công Thương khẳng định: “Nguồn cung như trên sẽ đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng của quý II và tồn kho gối đầu sang quý III khoảng 1,5 triệu m3 “.

Cần xem xét trách nhiệm của Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn trong cung ứng xăng dầu

Theo ông Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cho rằng, cần rút kinh nghiệm trong đàm phán các dự án đầu tư nước ngoài liên quan tới xăng dầu, khi đây là mặt hàng nhạy cảm, ảnh hưởng tới an ninh năng lượng quốc gia.

Về phía Lọc dầu Nghi Sơn, ông Long nói, doanh nghiệp này cũng chưa làm tròn trách nhiệm trong đảm bảo cung ứng và nghĩa vụ cấp hàng theo hợp đồng đã ký với các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên thị trường.

"Khi thị trường có biến động mạnh về nguồn cung, giá cả thì nhà máy này lại kêu khó khăn về tài chính và giảm công suất, dừng hoạt động là điều không thể chấp nhận được", ông nêu.

Cũng cho ý kiến về vấn đề này, ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cũng nói, tới lúc cũng cần xem lại trách nhiệm của nhà máy lọc dầu Nghi Sơn trong đảm bảo cung ứng xăng dầu, an ninh năng lượng khi Chính phủ, Bộ Công Thương đã tạo điều kiện hết mức, đưa ra nhiều ưu đãi cho doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp đầu mối đã cấp tập đàm phán, tăng nhập khẩu từ các nguồn để bù đắp lượng thiếu hụt từ Nghi Sơn. Với giá thành phẩm xăng dầu đang ở ngưỡng rất cao, việc nhập lúc này cũng khiến họ chịu nhiều rủi ro, chưa kể với các đầu mối kinh doanh nhỏ, quá trình nhập khẩu cũng không dễ dàng.

Hà Lan