Đại biểu Quốc hội: Cần công cụ thuế để kiểm soát giá xăng dầu

Xăng dầu liên tiếp lập đỉnh

Trong kỳ điều chỉnh xăng dầu ngày 23/5, Liên Bộ Tài chính - Công Thương quyết định điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu theo chu kỳ 10 ngày/lần.

Theo đó, xăng E5 RON 92 tăng 680 đồng/lít, giá xăng RON 95 được điều chỉnh tăng 670 đồng/lít. Sau khi tăng, mức giá bán lẻ tối đa với xăng E5 RON 92 là 29.630 đồng/lít và xăng RON 95 là 30.650 đồng/lít.

Hiện, giá bán lẻ các loại xăng đã lập đỉnh mới, riêng xăng RON 95 vượt mốc 30.000 đồng/lít, cao hơn mức thiết lập kỳ điều hành 11/5 vừa qua.

Giá các mặt hàng dầu tại kỳ điều hành lần này được điều chỉnh giảm 760-1.100 đồng/lít. Theo đó, giá bán đối với mặt hàng dầu diesel 25.550 đồng/lít, dầu hỏa là 24.400 đồng/kg, dầu mazut là 20.590 đồng/kg.

Tại kỳ này, cơ quan điều hành không trích quỹ bình ổn với các loại xăng. Chỉ tiến hành trích lập với dầu diesel, dầu hỏa là 300 đồng/lít và dầu mazut là 400 đồng/kg. Đồng thời chi quỹ bình ổn cho xăng từ 100-300 đồng mỗi lít tùy loại.

Như vậy, đây là đợt tăng thứ 4 liên tiếp và là đợt tăng thứ 10 của mặt hàng này chỉ trong hơn 5 tháng đầu năm 2022.

Lo ngại lạm phát tăng cao

Trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội ngày 23/5, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) cho rằng, giá xăng dầu điều chỉnh tăng có tác động rất lớn đến mọi mặt, đặc biệt là đến vấn đề lạm phát.

Ông Ngân nhắc lại "bài học chúng ta nhìn thấy trong giai đoạn năm 2008, lúc đó biến động giá xăng dầu lên tới 141 USD/thùng. Cùng với đó, giá lương thực thực phẩm tăng làm lạm phát tăng rất nhanh. Có thời điểm lạm phát tại Việt Nam tăng tới 23%. Lúc đó tất cả các chi phí giá cả, hàng hóa và đời sống của người dân vô cùng khó khăn".

Đại biểu Trần Hoàng Ngân phân tích, lạm phát của chúng ta hiện vẫn đang kiểm soát tốt nhưng vẫn có thể lên cao. Hiện nay tại Mỹ, lạm phát đã lên tới 8,5% (cao gấp 4 lần lạm phát mục tiêu), lạm phát tại châu Âu cao nhất trong nhiều thập kỷ qua. Do vậy, chúng ta phải sử dụng các công cụ nếu không giá xăng dầu điều chỉnh tăng sẽ tác động đến giá hàng hóa. Khi đó rất khó kiểm soát, kiềm chế lạm phát.

"Để giảm được giá xăng dầu thì phải trình giải pháp để giảm thuế bảo vệ môi trường, giảm thuế tiêu thụ đặc biệt. Xăng dầu thế giới chưa có dấu hiệu giảm nên chúng ta cần công cụ thuế để kiểm soát giá", đại biểu Ngân cho hay.

Bên cạnh xăng dầu, đại biểu Trần Hoàng Ngân cũng cho rằng cần kiểm soát, tăng cường thanh, kiểm tra để bình ổn giá, sàng lọc những tổ chức, doanh nghiệp lợi dụng để "té nước theo mưa", tăng giá các mặt hàng bất hợp lý để trục lợi.

Ông Ngân cho rằng, giá xăng dầu tiếp tục tăng sẽ tác động đến đời sống người dân. Đời sống người dân đã vô cùng khó khăn do 2 năm COVID-19 mà nay gặp "bão giá" thì càng gặp khó. Trong khi đó chi phí doanh nghiệp như vận chuyển, lưu thông hàng hóa cũng tăng.

Cũng cho ý kiến về vấn đề này, đại biểu Lê Thanh Vân - Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội cho rằng, vừa qua, giá xăng tăng do nhiều nguyên nhân. Trong đó, có nguyên nhân do có xung đột giữa Nga và Ukraine dẫn tới biến động địa chính trị toàn cầu, đứt gãy nguồn cung xăng dầu.

Giá xăng dầu đẩy lên cao đang và sẽ tác động đến đầu vào của hoạt động sản xuất và ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân.

Đại biểu Vân phân tích, liên quan tới việc kiểm soát giá xăng dầu, chúng ta đã sử dụng những công cụ như giảm tới 50% mức thu thuế bảo vệ môi trường với xăng, dầu diesel từ ngày 1/4 và sử dụng quỹ bình ổn. Những công cụ dự trữ về dư địa chính sách đã được áp dụng. Tuy nhiên, mức giá xăng dầu giảm không đáng kể, bởi việc giảm không bù đắp lại tỉ lệ phần trăm tăng giá.

Theo đại biểu Vân, các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, điều này có thể dẫn tới những lo ngại về lạm phát. Diễn biến của chỉ số này có thể còn diễn biến phức tạp bởi nhiều yếu tố ngoại cảnh khác.

"Khả năng kiểm soát lạm phát dưới mức 4% là khó theo mục tiêu đặt ra. Do vậy chúng ta phải tính tới các kịch bản điều chỉnh các chỉ tiêu, trong đó có chỉ tiêu lạm phát", ông Vân nói.

Giảm thêm thuế cũng khó hạ được giá xăng dầu

Theo chuyên gia kinh tế, TS Lê Quốc Phương cho rằng, giá xăng trong nước tăng do giá xăng dầu thế gới liên tục tăng cao từ đầu năm đến nay và vẫn đang trong xu hướng tăng, trong khi đó, giá xăng dầu trong nước liên thông với giá xăng dầu thế giới. Mặc dù hiện nay, Việt Nam đảm bảo nguồn cung trong nước được 70% sản lượng, nhưng vẫn còn 30% phải nhập khẩu.

“Hiện nay, giá xăng dầu thế giới không thấp hơn nhiều so với mức đỉnh 147 USD/thùng của năm 2008. Trong bối cảnh giá xăng dầu liên tục tăng cao, Việt Nam thực hiện một số biện pháp để giảm giá xăng dầu trong nước. Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp giải quyết tình thế, chỉ giảm một phần nhỏ chứ không hy vọng giảm mạnh được”, ông Phương nói.

Chuyên gia này cho rằng, kể cả bây giờ Bộ Tài chính có đồng ý giảm thêm một loại thuế phí như VAT, thuế nhập khẩu cũng không giúp bình ổn được giá xăng dầu, thậm chí còn làm ảnh hưởng lớn đến nguồn thu ngân sách trong bối cảnh ngân sách cũng đang rất “gay go”.

“Điều đó cho thấy, việc mong muốn giảm thuế, phí xăng dầu để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp và Chính phủ đã thực hiện nhưng đừng mong giảm được giá xăng dầu nhiều do nguyên nhân chính là giá xăng dầu thế giới tăng rất mạnh”, ông Phương nói.

Hà Lan