Bức tranh ngành dầu khí đan xen gam màu sáng tối, kỳ vọng bứt phá trong năm 2022

Nhiều gam màu sáng, doanh thu tích cực 

Năm 2021, thế giới chứng kiến một cuộc khủng hoảng năng lượng trầm trọng. Nguyên nhân là do sự chênh lệch ngày một tăng giữa cung - cầu và nguồn dự trữ dầu khí tại nhiều quốc gia dần trở nên khan hiếm, trong khi nguồn năng lượng tái tạo không được bổ sung kịp thời.

Bên cạnh đó, sự căng thẳng địa chính trị giữa các nước cũng là tác nhân gây bóp nghẹt các đường ống dẫn dầu trên thế giới, trái ngược với đó là nhu cầu tiêu thụ khí đốt ngày một tăng khi mà nền kinh tế toàn cầu đang có những bước hồi phục mạnh mẽ sau khoảng thời gian gián đoạn vì dịch bệnh.

Trong năm, giá than và khí đốt cũng liên tục tăng cao, khiến dầu trở nên hấp hơn vì là nhiên liệu chủ chốt trong hoạt động sản xuất điện. Theo đó, giá dầu Brent đã khép lại năm 2021 với mức giá gần 80 USD/thùng, cao hơn khoảng 50% so với cuối năm trước đó. Bình quân cả năm, mức giá mặt hàng này đạt trên 70 USD/thùng, tăng 66% cùng kỳ năm 2020.

Cùng với đó, sau khi làn sóng Covid-19 lắng xuống cùng tỷ lệ bao phủ vaccine ở mức cao, giải phóng nhu cầu tiêu thụ xăng dầu bị dồn nén, từ đó mang lại nhiều cơ hội cho ngành dầu khí, phản ánh sâu sắc qua tình hình kinh doanh khả quan của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) với mức lợi nhuận hợp nhất ước đạt 45.000 tỷ đồng, gấp 2,2 lần năm trước; nộp ngân sách 112.500 tỷ đồng, vượt 80% kế hoạch và tăng 36% so với năm 2020.

Ngoài ra, một số “ông lớn” xăng dầu cũng ghi nhận doanh thu tích cực, có thể kể đến thị phần bán lẻ xăng dầu nội địa là Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex, HoSE: PLX) mang về gần 170.000 tỷ đồng doanh thu thuần, tăng xấp xỉ 37% so với năm 2020.

Một ông lớn khác sở hữu 20% thị phần bán lẻ xăng dầu là Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV OIL, HoSE: OIL) cũng vừa có một năm thuận lợi với doanh thu thuần đạt 57.830 tỷ đồng, tăng 15% so với cùng kỳ. Nhờ biên lãi gộp cải thiện từ 3,9% lên 5,5%, PV OIL ghi nhận 776 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, trong khi năm trước lỗ gần 170 tỷ đồng.

Đáng chú ý, cú lội ngược dòng của CTCP  Lọc hóa Dầu Bình Sơn (UPCoM: BSR), đơn vị điều hành nhà máy lọc dầu Dung Quất, lãi đến 6.670 tỷ đồng sau khi trừ thuế, đảo ngược thành công khoản lỗ 2.860 tỷ đồng của năm 2020, vượt 8 lần kế hoạch đề ra và là kết quả tích cực nhất trong 4 năm trở lại đây.

Nhìn chung, trong năm 2021, nhiều doanh nghiệp dầu khí đã ghi nhận mức lợi nhuận khả quan, vượt kế hoạch đề, góp phần lấy lại đà tăng của nền kinh tế.

Đan xen gam màu tối

Bên cạnh những doanh nghiệp có lợi nhuận ở mức cao thì còn một số doanh nghiệp không hưởng lợi quá nhiều từ sự bùng nổ giá dầu thô. Cụ thể, CTCP Vận tải Dầu khí (PVTrans, HoSE: PVT) với doanh thu 7.370 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 670 tỷ đồng, gần như đi ngang so với thực hiện năm 2020.

Ngoài ra, Tổng CTCP Khoan và Dịch vụ khoan Dầu khí (HoSE: PVD) báo lãi giảm 80% so với năm 2020, xuống còn 36 tỷ đồng; doanh thu cũng sụt giảm gần 25%, chỉ đạt 3.990 tỷ đồng trong năm 2021. Khối lượng công việc ít ỏi, đơn giá cho thuê gian khoan tự nâng cũng giảm sút là nguyên nhân lợi nhuận của doanh nghiệp bị hao hụt.

Bức tranh kinh doanh của Tổng CTCP Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam (HNX: PVS) cũng khá trầm lắng trong năm 2021 với doanh thu và lợi nhuận sau thuế lần lượt đạt 14.220 tỷ đồng và 678 tỷ đồng, lần lượt giảm 29% và 4,5% so với năm trước đó.

Về phía thượng nguồn (tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí), nhìn chung sản lượng khai thác trong năm vẫn nằm trong xu thế tạm chững, do căng thẳng trên biển làm gián đoạn công tác đưa các mỏ mới vào hoạt động, trong khi các mỏ lớn tuổi có chi phí khai thác cao.

Kỳ vọng nhiều khởi sắc trong năm 2022

Năm 2022, giới quan sát dự báo các nền kinh tế sẽ tiếp tục mở lại, kéo theo nhu cầu nhiên liệu tăng mạnh trong khi nguồn cung dầu khí vẫn hạn chế do chiến lược giảm đầu tư vào nhiên liệu hóa thạch, tăng đầu tư cho năng lượng tái tạo cũng như thỏa thuận cắt giảm sản lượng của OPEC+ từ tháng 4/2020. Goldman Sachs trong báo cáo hồi cuối tháng 1/2022 dự báo giá dầu trung bình cả năm 2022 có thể đạt 95,8 USD/thùng, năm 2023 có thể đạt trung bình 105 USD/thùng (tăng đáng kể so với dự báo trước đó là 81 và 85 USD/thùng cho năm 2022 và 2023).

Thực tế cũng cho thấy, giá dầu năm 2022 có lúc đã vượt ngưỡng 100 USD/thùng, đánh dấu mức cao nhất kể từ cuối tháng 10/2014. Việc giá dầu tăng chắc chắn sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình kinh doanh của doanh nghiệp dầu khí trung và hạ nguồn (PLX, OIL, GAS, BSR). Còn với các doanh nghiệp dầu khí thượng nguồn (PVD, PVS), giá dầu không ảnh hưởng ngay đến lợi nhuận trong ngắn hạn do các doanh nghiệp này phụ thuộc lớn vào các dự án khai thác, mang tính chất dài hạn hơn.

“Thực tế cũng cho thấy, giá dầu năm 2022 có lúc đã vượt ngưỡng 100 USD/thùng, đánh dấu mức cao nhất kể từ cuối tháng 10/2014. Việc giá dầu tăng chắc chắn sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình kinh doanh của doanh nghiệp dầu khí trung và hạ nguồn (PLX, OIL, GAS, BSR). Còn với các doanh nghiệp dầu khí thượng nguồn (PVD, PVS), giá dầu không ảnh hưởng ngay đến lợi nhuận trong ngắn hạn do các doanh nghiệp này phụ thuộc lớn vào các dự án khai thác, mang tính chất dài hạn hơn”, Công ty chứng khoán SSI nhận định.