Những lưu ý cho phụ nữ mang thai khi tiêm vaccine Covid-19

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, số ca nhiễm tăng cao, Bộ y tế đã ban hành Quyết định 3802/QĐ-BYT ngày 10/8/2021 mở rộng đối tượng tiêm vắc xin cho 2 nhóm phụ nữ mang thai và đang cho con bú. Lợi ích tiêm phòng vắc xin Covid-19 cho phụ nữ mang thai và những vấn đề cần lưu ý như thế nào?

1. Phụ nữ trước và trong thai kỳ nên tiêm vắc-xin Covid-19

Theo bác sĩ Đinh Anh Tuấn - Phó vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em, Bộ Y tế, WHO khuyến cáo sử dụng vaccine Covid-19 ở phụ nữ mang thai khi lợi ích của việc tiêm chủng lớn hơn nguy cơ tiềm ẩn.

Bộ Y tế cũng đã ban hành quyết định 3802/QĐ-BYT về hướng dẫn tạm thời khám sàng lọc trước khi tiêm vaccin phòng COVID-19. Bộ Y tế xác định các trường hợp phải được khám sàng lọc kỹ lưỡng và thận trọng khi tiêm vaccine, trong đó có phụ nữ mang thai từ 13 tuần trở lên. Phụ nữ mang thai dưới 13 tuần sẽ được hoãn tiêm vaccine phòng COVID-19.

2. Mang thai ngay sau tiêm vaccine phòng COVID-19

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hoa Kỳ cho biết, tiêm vaccine phòng COVID-19 cho phụ nữ mang thai an toàn và hiệu quả trong quá trình mang thai.

Không có kết quả bất lợi nào liên quan đến thai nghén xảy ra trong các thử nghiệm lâm sàng cùng một nền tảng vaccine. Các vaccine sử dụng cùng một vectơ virus đã được tiêm cho những người mang thai trong các tam cá nguyệt: Tam cá nguyệt thứ 1 (3 tháng đầu thai kỳ), tam cá nguyệt thứ 2 (3 tháng giữa thai kỳ), tam cá nguyệt thứ 3 (3 tháng cuối thai kỳ). Và cũng không có kết quả bất lợi nào liên quan đến thai nghén, bao gồm cả những kết quả bất lợi ảnh hưởng đến thai nhi, liên quan đến việc tiêm chủng trong những thử nghiệm này.

Vaccine COVID-19 không gây nhiễm trùng, kể cả ở người mang thai hoặc thai nhi: Không có vaccine phòng COVID-19 nào chứa virus sống gây ra COVID-19 nên vaccine COVID-19 không thể làm cho bất kỳ ai bị bệnh với COVID-19, kể cả phụ nữ mang thai hoặc trẻ sơ sinh.

3. Tiêm phòng vaccine COVID-19 cho người mang thai tạo ra các kháng thể có thể bảo vệ thai nhi

Khi người mang thai được tiêm vaccine mRNA COVID-19 trong thời kỳ mang thai, cơ thể của họ sẽ tạo ra kháng thể chống lại COVID-19, tương tự như những người không mang thai.

Các kháng thể được tạo ra sau khi một người mang thai được tiêm vaccine mRNA COVID-19 được tìm thấy trong máu dây rốn. Điều này có nghĩa là tiêm chủng COVID-19 trong khi mang thai có thể giúp bảo vệ trẻ sơ sinh chống lại COVID-19.

Những phản ứng phụ nữ mang thai có thể gặp sau tiêm vắc xin Covid-19

Phụ nữ mang thai khi tiêm vắc xin phòng Covid-19 có thể gặp các phản ứng phụ như người bình thường. Các dấu hiệu thông thường: sốt, mệt mỏi, đau đầu, ớn lạnh, đau cơ, đau khớp, tăng cảm giác đau, ngứa, sưng, đỏ, đau tại chỗ tiêm, bồn chồn… 

Dấu hiệu thông thường diễn biến nặng lên như sốt cao >=39 độC, sưng/đỏ lan rộng tại chỗ tiêm, đau cơ dữ dội, tăng huyết áp hoặc tụt huyết áp, kẹt huyết áp…

Các phản ứng nghiêm trọng sau tiêm vắc xin phòng Covid-19 như: Ở miệng (tê quanh môi hoặc lưỡi…), Ở da (Phát ban, môi mẩn đỏ, tím tái hoặc đỏ da…), Ở họng (Ngứa, căng cứng, tắc nghẹn, khản đặc…); Đường tiêu hóa (nôn, tiêu chảy, đau quặn bụng…); Đường hô hấp (thở dốc, thở khò khè, thở rít, khó thở, cảm giác nghẹt thở, ho…); Toàn thân (mạch yếu, chóng mặt, choáng/xây xẩm, cảm giác muốn ngã, chân tay co quắp…).

Việc tiêm chủng tại bệnh viện có chuyên khoa sản, trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ nhân lực tiêm chủng, xử trí cấp cứu được đào tạo bài bản, kịp thời sẽ giúp phụ nữ mang thai hoàn thành việc tiêm vaccine Covid-19 hiệu quả, an toàn...

Những điều cần lưu ý sau tiêm vắc xin phòng Covid 19  ở phụ nữ có thai

Theo lời khuyên của bác sĩ Trần Thị Diệu Anh – Khoa sản, Bệnh viện Bãi Cháy, trước, trong và sau tiêm chủng, phụ nữ mang thai cần lưu ý:

- Chế độ ăn đảm bảo đủ dinh dưỡng, ngủ đủ giấc, tâm lý thoải mái để có cơ thể khỏe mạnh và đáp ứng miễn dịch tốt nhất sau khi tiêm chủng.

- Sau tiêm chủng, nếu phụ nữ mang thai sốt dưới 38,5 độ C có thể cởi bớt, nới lỏng quần áo, chườm/lau bằng khăn ấm tại trán, hố nách, bẹn, uống đủ nước, không để nhiễm lạnh, đo lại nhiệt độ sau 30 phút. 

- Nếu sốt từ 38,5 độ trở lên hoặc đau mỏi người, đau tại chỗ tiêm  thì có thể sử dụng thuốc hạ sốt, giảm đau thông thường chứa paracetamol theo hướng dẫn của cán bộ y tế. Trường hợp không hạ sốt hoặc sốt cao > 39 độ C cần thông báo ngay cho nhân viên y tế và đến cơ sở y tế gần nhất.

Nếu thấy sưng, đỏ, đau, nổi cục nhỏ tại vị trí tiêm cần tiếp tục theo dõi. Nếu sưng to nhanh nên đi khám ngay, tuyệt đối không bôi đắp bất cứ thứ gì lên chỗ sưng đau ở vị trí tiêm (ví dụ: thuốc đắp từ thảo dược, lá cây hay thuốc mỡ…).

Khi về nhà, phụ nữ mang thai không nên ở một mình ít nhất là trong 3 ngày đầu tiên sau tiêm chủng vắc xin phòng Covid-19; chủ động theo dõi sức khỏe của bản thân sau tiêm nghiêm ngặt trong vòng 3 tuần, kịp thời thông báo cho cán bộ tiêm chủng và đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám, chẩn đoán, xử trí kịp thời những phản ứng nặng, nghiêm trọng.