Nhiều gam màu sáng trong bức tranh xuất khẩu

Giá trị kim ngạch xuất khẩu tăng cao

Mặc dù tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn do diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, chi phí vận chuyển tăng cao, ảnh hưởng bởi căng thẳng, xung đột chính trị giữa Nga và Ukraine… nhưng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong tháng 4 tiếp tục phục hồi mạnh mẽ, ghi nhận mức tăng trưởng cao so với cùng kỳ năm trước, ước tính đạt 33,26 tỷ USD, tăng 25% so với cùng kỳ năm trước.

Tính chung 4 tháng đầu năm 2022, kim ngạch hàng hóa xuất khẩu ước tính đạt 122,4 tỷ USD, tăng 16,4% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, khu vực doanh nghiệp trong nước tăng cao (tăng 21,6%), cao hơn so với khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (tăng 14,7%), điều này cho thấy sự nỗ lực của các doanh nghiệp trong nước trong việc khôi phục sản xuất kinh doanh, nối lại chuỗi cung ứng trong điều kiện dịch bệnh vẫn còn phức tạp.

Về xuất khẩu nhóm hàng: Kim ngạch xuất khẩu nhóm nông, lâm, thuỷ sản trong 4 tháng ước đạt 10,2 tỷ USD, tăng 19,7% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 8% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Điểm sáng trong tháng 4 đối với xuất khẩu nhóm hàng này là xuất khẩu thủy sản tiếp tục ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, ước tính đạt 1,05 tỷ USD, tăng 39,9% so với cùng kỳ năm trước.

Tính chung 4 tháng đầu năm 2022, riêng xuất khẩu thủy sản cả nước ước tính đạt 3,57 tỷ USD, tăng 43,7% so với cùng kỳ năm trước (trong đó cá tra và tôm là mặt hàng xuất khẩu tăng mạnh nhất). Nguyên nhân chủ yếu là các thị trường hiện đều có nhu cầu rất cao đối với thủy sản Việt Nam.

Tình hình xung đột Nga - Ukraine mặc dù tác động nhỏ đến xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường Nga và Ukraine (Nga chiếm 2%, Ukraine chiếm 0,3%) nhưng lại có tác động lớn đến xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam khi hai thị trường này là 2 trong số 20 thị trường nhập khẩu nhiều nhất cá ngừ của Việt Nam.

Kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng công nghiệp chế biến trong 4 tháng đầu năm tiếp tục đóng góp quan trọng vào tốc độ tăng trưởng chung của hoạt động xuất khẩu với kim ngạch ước đạt 105,6 tỷ USD, tăng 16,1% so với cùng kỳ năm trước và chiếm 86% trong tổng kim ngạch xuất khẩu chung.

Nhìn chung, kim ngạch xuất khẩu hầu hết các mặt hàng trong nhóm đều tăng trưởng cao hơn so với cùng kỳ năm trước, chẳng hạn như: phân bón các loại tăng 46,9% về lượng nhưng tăng tới 192,6% về giá trị do giá xuất khẩu tăng cao; kim ngạch xuất khẩu hóa chất tăng 72%; đá quý và kim loại quý tăng 70,7%; Máy ảnh, máy quay phim và linh kiện tăng 46,6%; Kim loại thường khác và sản phẩm tăng 35,9%; sản phẩm từ sắt thép tăng 30,7%; hàng dệt và may mặc tăng 21,6%.

Kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng nhiên liệu khoáng sản trong 4 tháng đầu năm 2022 tiếp tục đà tăng cao nhất trong các nhóm hàng, tăng 67,9% so với cùng kỳ năm 2021; trong đó xăng dầu, than đá và quặng, khoáng sản khác tăng cao cả về lượng và giá trị do giá các mặt hàng này tăng cao.

Về thị trường xuất khẩu hàng hóa trong 4 tháng đầu năm 2022: Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước tính đạt 35,6 tỷ USD, chiếm 29% tổng KNXK và tăng 18,9% so với cùng kỳ năm trước; tiếp đến là Trung Quốc ước đạt 19 tỷ USD, tăng 16,7%; thị trường EU ước đạt 15,5 tỷ USD, tăng 19,9%; thị trường ASEAN ước đạt 11,1 tỷ USD, tăng 20,7%; Hàn Quốc ước đạt 8,5 tỷ USD, tăng 21%; Nhật Bản ước đạt 7,4 tỷ USD, tăng 12,2%.

Kim ngạch nhập khẩu của một số mặt hàng tăng cao

Ở chiều ngược lại, trong tháng 4/2022, giá các mặt hàng chiến lược, thiết yếu (xăng dầu, khí đốt) và giá các mặt hàng nguyên vật liệu sản xuất (than, gỗ, phân bón, titan, nhôm…) tiếp tục tăng cao, một số mặt hàng chạm các mốc kỷ lục đã dẫn đến kim ngạch nhập khẩu của một số mặt hàng tăng cao, làm tăng tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa chung của cả nước.

Kim ngạch nhập khẩu hàng hóa tháng 4/2022 ước tính đạt 32,2 tỷ USD, giảm 1,5% so với tháng trước và tăng 15,5% so với cùng kỳ năm trước.

Tính chung 4 tháng đầu năm 2022, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa ước tính đạt 119,8 tỷ USD, tăng 15,7% so với cùng kỳ năm trước, trong đó khu vực kinh tế trong nước ước đạt 40,9 tỷ USD, tăng 14,3%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 78,8 tỷ USD, tăng 16,7%.

Về cơ cấu hàng hóa nhập khẩu: chiếm gần 89% tổng kim ngạch hàng hóa nhập khẩu của Việt Nam trong 4 tháng đầu năm là nhóm hàng cần nhập khẩu (nguyên phụ liệu phục vụ sản xuất trong nước) với kim ngạch đạt 106,6 tỷ USD, tăng 16,8% so với cùng kỳ.

Đặc biệt, nhập khẩu các nhóm hàng năng lượng tăng cao, một phần do sản lượng nhập khẩu tăng, một phần do nguồn cung khan hiếm nên giá nhập khẩu tăng. Trong đó, kim ngạch nhập khẩu than đá tăng tới 123% so với cùng kỳ năm trước do nhu cầu của các nhà máy nhiệt điện than; xăng dầu các loại tăng 146,9%; dầu thô tăng 63,7%; Khí đốt hoá lỏng tăng 62,7%...

Ngoài ra, nhập khẩu một số mặt hàng khác cũng tăng mạnh như: sản phẩm khác từ dầu mỏ tăng 30,3%; hóa chất tăng 29,3%; sản phẩm hoá chất tăng 26,71%; phân bón tăng 73,3% (riêng nhập khẩu mặt hàng phân ure tăng tới 267%); cao su các loại tăng 34%; điện thoại các loại và linh kiện tăng 20,8%

Kim ngạch nhập khẩu nhóm hàng cần hạn chế nhập khẩu trong 4 tháng ước tính tăng 4,9% so với cùng kỳ năm trước, đạt 6,8 tỷ USD. Trong đó, kim ngạch nhập khẩu rau quả tăng 23,1%; đá quý, kim loại quý và sản phẩm tăng 47,5%; chế phẩm thực phẩm khác tăng 33%… so với cùng kỳ năm trước.

Về thị trường nhập khẩu trong 4 tháng đầu năm 2022:: Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước đạt 36,78 tỷ USD, tăng 8,3% so với cùng kỳ năm trước; tiếp theo là Hàn Quốc đạt 23,3 tỷ USD, tăng 40,1%; thị trường ASEAN đạt 16,4 tỷ USD, tăng 15,3%; Nhật Bản đạt 8,2 tỷ USD, tăng 14,7%; thị trường EU đạt 5,3 tỷ USD, giảm nhẹ so với cùng kỳ năm trước (giảm 0,7%); Hoa Kỳ đạt 4,7 tỷ USD, giảm 6,2%.

Với kết quả trên, trong tháng 4 thặng dư thương mại khoảng 1,089 tỷ USD, đưa mức xuất siêu của cả nước trong 4 tháng lên con số khoảng 2,53 tỷ USD.

Lê Quyên