Nên tiêm mũi 3 vắc xin Covid-19 loại nào cho phù hợp với 2 mũi đầu?
Theo 'quy luật' chung của vắc xin phòng bệnh, cụ thể là vắc xin Covid-19, sau khi tiêm đủ 2 mũi vắc xin cơ bản cần tiêm mũi 3 để củng cố kháng thể chống Covid-19 vì hiệu quả vắc xin có thể giảm dần theo thời gian.
Mới đây, Sở Y tế TP.HCM đề xuất với UBND TP tiêm vắc xin Covid-19 mũi 3 cho nhóm nguy cơ cao, lực lượng tuyến đầu chống dịch trong tháng 11 và 12 năm nay.
Bước sang năm 2022, ngành y tế TP.HCM dự kiến sẽ triển khai tiêm mũi 1 và mũi 2 cho trẻ từ 3 tuổi trở lên; đồng thời tổ chức tiêm vắc xin mũi 3 và mũi 4 cho người đủ thời gian theo quy định của Bộ Y tế.
Tiêm vắc xin Covid-19 mũi 3 có cần thiết không?
Theo Phó GS Đỗ Văn Dũng - trưởng khoa y tế công cộng, nguyên phó hiệu trưởng Trường ĐH Y dược TP.HCM - cho hay, miễn dịch chống lại Covid-19 bao gồm kháng thể và tế bào T và B có trí nhớ miễn dịch.
Với kháng thể đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ chúng ta không bị mắc Covid-19 có triệu chứng, còn các tế bào T và B miễn dịch có vai trò bảo vệ không bị Covid-19 nặng hoặc tử vong.
Dựa trên số liệu về kháng thể ở người đã được tiêm vắc xin, tiến sĩ Miles Davenport (Đại học New South Wales, Sydney, Úc) ước tính kháng thể chống Covid-19 sẽ giảm đi phân nửa sau 108 ngày (khoảng 15 tuần). Vì vậy giả sử hiệu lực vắc xin chống lại mắc Covid-19 có triệu chứng ở thời điểm ban đầu là 90% thì hiệu lực này sẽ chỉ còn 70% sau 6 tháng.
Theo ông Dũng, việc suy giảm miễn dịch chống lại người nhiễm Covid-19 có triệu chứng (dù không tăng nguy cơ bệnh nặng hay tử vong) sẽ làm tăng nguy cơ truyền nhiễm Covid-19 trong các cơ sở y tế và cộng đồng. Vì vậy việc tiêm vắc xin mũi 3 cho những người này là cần thiết.
Ngoài ra, ở người cao tuổi, người mắc bệnh nền hoặc sử dụng vắc xin có hiệu lực thấp thì do khả năng duy trì miễn dịch có thể kém hơn nên hiệu lực vắc xin phòng diễn tiến nặng khi mắc Covid-19 cũng giảm theo thời gian.
Ông Dũng dẫn nghiên cứu trên người cao tuổi ở Israel trong vụ dịch vào tháng 7/2021 cho thấy người được tiêm vắc xin vào tháng 1 có nguy cơ bị bệnh nặng gấp đôi so với người được tiêm gần đây. Điều này cho thấy việc tiêm mũi 3 ở người cao tuổi sau 4 đến 6 tháng là cần thiết.
Loại vắc xin mũi 3 nào sẽ phù hợp với 2 mũi trước?
Trước thắc mắc của nhiều người khi tiêm vắc xin mũi 3 có cần căn cứ vào loại vắc xin đã tiêm 2 mũi trước đó.
Theo trang Tuổi trẻ online thông tin, ông Dũng cho hay theo lý luận khoa học, loại mũi tiêm tăng cường nào là phù hợp thì phải dựa trên nghiên cứu thực nghiệm. Cụ thể như sau:
- Các nghiên cứu cho thấy vắc xin tăng cường (mũi 3) cùng loại vắc xin cơ bản (mũi 1 và mũi 2) đối với Pfizer, Moderna và AstraZeneca.
- Số liệu khoa học công bố gợi ý có thể thay đổi chéo loại vắc xin mũi 3 và vắc xin mũi 1, 2 giữa các vắc xin Pfizer, Moderna, AstraZeneca.
- Nghiên cứu trên quy mô hẹp hơn cho thấy có thể tiêm chéo giữa vắc xin VeroCell và AstraZeneca hay VeroCell và Pfizer (nghiên cứu ở Thái Lan); giữa vắc xin Sputnik V và AstraZeneca (nghiên cứu ở Nga).
Riêng vắc xin VeroCell của Sinopharm (Trung Quốc) tuy an toàn cao nhưng hiệu lực có thể hơi yếu ở người cao tuổi. Vì vậy nếu liều cơ bản là vắc xin VeroCell nên được tiêm mũi tăng cường bằng vắc xin công nghệ mới như AstraZeneca hoặc Pfizer.
