Hậu Covid-19 ở trẻ em: Có nên cho trẻ đi khám tổng quát dù không có biểu hiện nào?

Vậy tình trạng hậu Covid-19 ở trẻ là gì? Biểu hiện ở trẻ em ra sao? Dấu hiệu nhận biết là gì? Khi nào cần đi khám?

 1. Tình trạng hậu Covid-19 là gì?

Hội chứng MIS-C hay còn gọi là hậu Covid-19 ở trẻ nhỏ là hội chứng viêm đa cơ quan do phản ứng miễn dịch của cơ thể trẻ khi chống lại virus xâm nhập gây ra rối loạn miễn dịch, có thể tạo ra cơn bão cytokine, gây tổn thương toàn bộ hệ thống cơ quan cơ thể.

2. Hậu Covid-19 có thể xảy ra ở những trẻ nào?

Theo WHO thì hậu Covid-19 có thể xảy ra ở bất kỳ trẻ nào, kể cả những trẻ trước đó mắc Covid-19 mà không có triệu chứng.

Các triệu chứng của tình trạng hậu Covid-19 có bắt đầu ra ngay từ ngày đầu tiên khi bắt đầu mắc Covid-19 rồi tồn tại kéo dài hoặc ở xuất hiện giai đoạn sau này.

3. Các biểu hiện của hậu Covid-19

Theo TS, BS Tạ Anh Tuấn, Trưởng khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, triệu chứng nhiễm Covid-19 ở trẻ rất nhẹ nhàng, thoáng qua, không biểu hiện rõ ràng, nặng nề như người lớn nhưng chính vì thế, nhiều gia đình không biết trẻ đã mắc Covid-19 từ bao giờ.

Để nhận biết dấu hiệu của hậu Covid-19, bác sĩ Tuấn phân tích, thông thường các cháu mắc Covid-19 sau 2-6 tuần nếu có biểu hiện sau: xuất hiện sốt cao trở lại (Theo WHO sốt cao ít nhất trên 24 giờ) kèm theo tổn thương da, phù nề, sưng huyết mắt, niêm mạc, tay chân, rối loạn tiêu hóa, biểu hiện sốc mệt da tái, tim nhanh, tụt huyết áp, tổn thương tim mạch…

Cũng theo Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) thì tình trạng hậu Covid-19 ở trẻ em có thể bao gồm các vấn đề sau:

- Vấn đề về hô hấp: Covid-19thường ảnh hưởng đến phổi nhất, nên các triệu chứng hô hấp kéo dài khá phổ biến, bao gồm: Ho, đau ngực, khó thở. Các triệu chứng này có thể kéo dài 3 tháng hoặc lâu hơn.

- Vấn đề về tim mạch: Các triệu chứng của viêm cơ tim có thể xảy ra, bao gồm: Đau ngực, khó thở, nhịp tim không đều và mệt mỏi.

- Mùi và vị: Khoảng 1/4 trẻ em từ 10-9 tuổi bị thay đổi mùi, vị giác khiến ảnh hưởng đến thói quen ăn uống và đặc biệt khiến trẻ có thể không nhận ra một số mùi nguy hiểm (khói, khét khi cháy, chập điện...)

- Các vấn đề về thần kinh: Giai đoạn Covid-19 cấp tính có thể gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Trong một số trường hợp hiếm có thể dẫn đến đột quỵ hoặc viêm não. Trẻ em đã từng bị Covid-19 có thể có những thay đổi nhỏ về chú ý, ngôn ngữ, vận động và tâm trạng.

 Mệt mỏi về tinh thần: Đãng trí hơn, giảm khả năng chú ý, học tập khó khăn hơn, đọc chậm hơn, đọc ngắt quãng, đọc lặp lại nhiều lần, khả năng viết chậm hơn… có thể xảy ra. Nếu trẻ căng thẳng, ngủ không đủ giấc có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng này.

- Mệt mỏi về thể chất: Trẻ có thể dễ mệt mỏi hơn và sức chịu đựng khi hoạt động kém hơn, ngay cả khi không có các tổn thương về tim mạch hoặc hô hấp do virus gây ra.

- Đau đầu: Đau đầu là một triệu chứng phổ biến trong và sau khi mắc COVID-19. Ngủ đủ giấc, uống nhiều nước, ăn uống lành mạnh và hạn chế căng thẳng có thể giúp trẻ giảm bớt.

- Sức khỏe thâm thần và hành vi: Covid-19 có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của trẻ. Đặc biệt, đối với trẻ đang mắc các rối loạn, bệnh tâm thần/hành vi, việc phải nhập viện, cách ly, nghỉ học… có thể làm cho các triệu chứng trầm trọng hơn.

- Hội chứng viêm đa hệ cơ quan ở trẻ em (MIS-C): Đây là một biến chứng hiếm gặp nhưng rất nặng, có nguy cơ dẫn đến tử vong, thường xảy ra từ 2 đến 6 tuần sau khi mắc Covid-19. Nhiều cơ quan trong cơ thể bao gồm tim, phổi, thận, não, da, mắt, các cơ quan tiêu hóa... có thể bị tổn thương. 

Các biểu hiện bao gồm sốt dài hơn 3 ngày kèm theo: 

• Tổn thương da niêm mạc (nổi ban, đỏ mắt, môi đỏ, lưỡi đỏ như quả dâu tây, phù nề bàn tay, bàn chân); 
• Rối loạn tiêu hóa (đau bụng, tiêu chảy, nôn); 
• Suy tim (mệt, xanh tái, môi nhợt, tay chân lạnh)

- Các triệu chứng của bệnh đái tháo đường: Đi tiểu thường xuyên, trẻ hay khát nước, nhanh đói, giảm cân, mệt mỏi, buồn nôn, nôn, đã được báo cáo ở một số trẻ em mắc Covid-19.

4. Khi nào cần cho trẻ đi khám?

Theo WHO, thời gian theo dõi trước khi chẩn đoán mắc tình trạng hậu Covid-19 thường là 3 tháng sau khi trẻ mắc các triệu chứng đầu tiên.

Tuy vậy, nếu các triệu chứng ảnh hưởng nhiều tới trẻ hoặc những trẻ có bệnh lý nền hoặc trước đó mắc Covid-19 mức độ trung bình trở lên thì có thể đi khám sớm hơn. Lúc này trẻ sẽ được đánh giá mức độ nặng, tìm nguyên nhân của các triệu chứng hiện tại, mức độ hồi phục của Covid-19, phát hiện các biến chứng, điều chỉnh việc điều trị bệnh lý nền nếu cần… để có hướng khắc phục sớm.