Bộ Tài chính vẫn muốn thu phí bảo vệ môi trường với khí thải

Trong dự thảo đề án thu phí bảo vệ môi trường (BVMT) đối với khí thải, Bộ Tài nguyên và môi trường cho rằng việc thu phí BVMT với các cơ sở sử dụng nguyên, nhiên liệu đã chịu thuế BVMT như xăng, dầu, than đá... là "phí chồng thuế". Do đó, bộ này đề xuất đưa các cơ sở này vào dạng miễn phí.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính lại cho rằng mỗi khoản thuế, phí có mục tiêu, đối tượng điều chỉnh khác nhau.

Thuế BVMT thu vào xăng, dầu, than đá khi sử dụng gây tác động xấu đến môi trường nhằm điều tiết hành vi sử dụng sản phẩm có khả năng gây ô nhiễm môi trường. Còn phí BVMT với khí thải tính theo lượng khí thải ra môi trường, gây ô nhiễm.

Ảnh minh họa

Cùng sử dụng nhiên liệu hóa thạch nhưng số thu phí BVMT với khí thải phải nộp sẽ khác nhau, phụ thuộc vào lượng khí thải xả ra môi trường.

Quy định thu phí BVMT với khí thải sẽ khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư công nghệ hiện đại hoặc sử dụng nhiên liệu tiết kiệm, chuyển dần sang sử dụng nhiên liệu sạch. Nhiều nước trên thế giới đều thu thuế/phí sử dụng năng lượng, thuế nhiên liệu, thuế carbon đối với các loại nhiên liệu gây ô nhiễm như than, xăng, dầu.

"Vì vậy không có tình trạng phí chồng thuế như lo ngại" - Bộ Tài chính lập luận.

Hồi tháng 5 vừa qua, Bộ Tài chính đề nghị các bộ Giao thông Vận tải, Xây dựng đề xuất phương án thu phí bảo vệ môi trường đối với khí thải thuộc ngành, lĩnh vực quản lý. Bao gồm đối tượng chịu phí, tổ chức cá nhân nộp phí; cơ quan thu phí, mức thu phí, cách tính phí, quản lý và sử dụng phí… gửi về Bộ Tài nguyên và Môi trường. Sau đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường tổng hợp, chủ trì xây dựng đề án thu phí bảo vệ môi trường đối với khí thải; gửi Bộ Tài chính nghiên cứu xây dựng dự thảo Nghị định phí bảo vệ môi trường đối với khí thải, trình Chính phủ theo đúng quy định.

Bộ Tài chính cho biết, việc này căn cứ theo Nghị quyết 01 ngày 1/1/2020 của Chính phủ. Theo đó, Nghị quyết có giao Bộ Tài chính chủ trì xây dựng Nghị định về phí bảo vệ môi trường đối với khí thải, thời gian hoàn thành trong năm 2020.

Trước đó, hồi cuối năm 2018, Bộ Tài chính cũng có có văn bản gửi 6 Bộ là Xây dựng, Công Thương, Giao thông Vận tải, Khoa học và Công nghệ, Tài nguyên và Môi trường đề nghị xây dựng đề án thu phí bảo vệ môi trường đối với khí thải.

Giải thích việc tiếp tục có văn bản “giục” các bộ về vấn đề này, đại diện Vụ Chính sách thuế cho biết, do các bộ Xây dựng, Giao thông vận tải “chưa xây dựng được đề án thu phí”.

Nghị định 40/2019 quy định về cấp giấy phép xả khí thải ra môi trường. Nhưng do thiếu thông tin, thiếu cơ sở dữ liệu về khí thải và Bộ Tài nguyên và Môi trường chưa có hướng dẫn cụ thể về việc cấp giấy phép này.

Từng trao đổi với báo Tuổi trẻ về vấn đề này, TS Ngô Trí Long cho rằng, việc ban hành quy định thu phí khí thải là cần thiết để ngăn chặn tình trạng sử dụng máy móc, dây chuyền, công nghệ sản xuất lạc hậu. Luật bảo vệ môi trường đã quy định việc thu phí khí thải, nhưng khi điều chỉnh chính sách thu ngân sách các bộ phải cân nhắc thu đúng thời điểm, không thể chỉ vì miễn giảm các loại phí, lệ phí dẫn tới hụt thu mà quyết định thu phí khí thải.

Đây là giai đoạn phục hồi kinh tế, các bộ, ngành phải thực hiện nhiệm vụ kép vừa phòng chống dịch bệnh và duy trì nguồn thu để phát triển. Trong bối cảnh doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn như hiện nay, việc ban hành quy định để thu phí khí thải ngay trong năm nay cần phải xem lại. Nếu quyết định thu phí khí thải, doanh nghiệp bị tác động kép, vừa ảnh hưởng của dịch COVID-19 vừa phải nộp thêm phí thì nhiều doanh nghiệp không chịu nổi.

Các chính sách ban hành đều có sự đánh đổi, nhưng trong bối cảnh khôi phục nền kinh tế cần tập trung hỗ trợ doanh nghiệp, người dân khôi phục sản xuất kinh doanh, thu thêm phí khí thải lúc này là bất cập.

Theo Tạp chí Kinh tế Môi trường