Trung Quốc khắt khe khi nhập khẩu nông sản, Việt Nam thất thế trong thị trường xuất khẩu tỷ dân?
Từ 1/1/2022, Trung Quốc sẽ tiếp tục siết chặt thêm nhiều điều kiện khi nhập khẩu nông sản. Nhiều biện pháp quản lý an toàn thực phẩm nhập khẩu của nước bạn sẽ tạo ra thách thức cho ngành xuất khẩu của ta.
Hiện Trung Quốc đang kiểm tra 100% lô hàng nông sản của Việt Nam xuất khẩu vào nước này. Đặc biệt bắt đầu từ năm 2022 với Lệnh số 248, 249 của Trung Quốc, nước này tiếp tục siết chặt các tiêu chuẩn nhập khẩu nông sản. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đưa ra vấn đề này để thảo luận trong Diễn đàn thích ứng với quy định mới trong xuất khẩu nông sản, thực phẩm vào thị trường Trung Quốc.
Thách thức lớn
"Trung Quốc không còn là thị trường dễ tính", ông Ngô Xuân Nam - Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam (Bộ NN-PTNT) nhận định. Trong 10 tháng năm 2021, Trung Quốc có tổng cộng 42 thông báo về những thay đổi về vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật.
Gần nhất, các cơ quan chức năng của Trung Quốc thống nhất ban hành Tiêu chuẩn mới GB 2763-2021, quy định 10.092 mức giới hạn dư lượng tối đa với 564 loại thuốc bảo vệ thực vật, trong danh mục 376 thực phẩm. So với tiêu chuẩn cũ, số lượng loại thuốc BVTV trong tiêu chuẩn mới tăng 81 loại; giới hạn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật tăng 2.985 loại, tăng 42%, ông cho hay.
Có thể nhận thấy Trung Quốc đang ngày càng kiểm soát chặt chẽ hàng hóa qua biên giới, đặc biệt là giao thương tiểu ngạch; cùng với đó là yêu cầu đàm phán mở cửa đối với từng loại sản phẩm. Ngoài ra, Trung Quốc quản lý sản phẩm nhập khẩu theo hình thức nghị định thư và yêu cầu khai báo mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói.
Điểm đáng chú ý đó chính là danh mục sinh vật gây hại thực vật của Trung Quốc đưa ra có 500 loài, trong đó có nhiều loài sinh vật gây hại phổ biến, thường đi theo các loại quả xuất khẩu tươi của Việt Nam.
Tính tới thời điểm hiện tại, hoa quả Việt Nam khi nhập khẩu vào Trung Quốc đang phải kiểm tra 100% khác với hoa quả nhập từ Thái Lan chỉ phải kiểm tra trực tiếp 30%.
Với thuỷ sản Trung Quốc cũng duy trì việc kiểm soát Covid-19 trên bao bì, phương tiện vận chuyển thủy sản đông lạnh, thuỷ sản sống khiến nhiều đơn vị xuất khẩu mất nhiều thời gian chờ tại cảng. Số lô hàng thuỷ sản bị cảnh báo tăng nhanh vì vậy cần lưu ý về chỉ tiêu phụ gia thực phẩm, về bệnh thuỷ sản.
Hướng đi nào cho nông sản Việt?
Thị trường Trung Quốc là thị trường lớn vì vậy cần phải có chiến lược cụ thể để làm thương hiệu cho nông sản Việt, bắt đầu từ quản lý chất lượng nông sản, từ quy trình canh tác, thu hoạch, chế biến, đóng gói và vận chuyển. Bà Nguyễn Lan Hương - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Nông nghiệp Quốc tế Hoa Việt nhận định.
Các cơ quan Nhà nước cần thành lập Trung tâm, Tổ công tác để hướng dẫn các doanh nghiệp, HTX, cơ quan chuyên trách của địa phương thực hiện các thủ tục theo yêu cầu của thị trường Trung Quốc. Doanh nghiệp sẵn sàng trả tiền để được hướng dẫn cụ thể vấn đề này.
Văn phòng SPS, Cục BVTV và các cơ quan liên quan cần ban hành bộ tài liệu tiêu chuẩn để hướng dẫn thực hiện từng bước các thủ tục theo yêu cầu của các thị trường, từng sản phẩm cụ thể.
Nhiều địa phương xuất khẩu nông sản của nước ta tỏ ra lúng túng và chưa nắm rõ được những thủ tục theo quy định của hai Lệnh 248, 249.
Theo ông Lê Thanh Hoà - Giám đốc SPS xét tổng thể, 2 lệnh này không tác động nhiều đến các doanh nghiệp nông nghiệp.Riêng Lệnh 249, doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm về ATTP ngay cả khi sản phẩm đã xuất khẩu sang Trung Quốc. Do đó, các doanh nghiệp lựa chọn những đối tác đảm bảo, tin cậy nhằm giúp việc lưu trữ hồ sơ (tối thiểu 6 tháng), bên cạnh các yếu tố như kho bãi, vận chuyển.
Trước những thay đổi này, doanh nghiệp cần lưu ý tuân thủ nghiêm ngặt các quy định trong hai Lệnh trên, tránh để xuất khẩu ngưng trệ.
