Tập trung thanh tra việc quản lý, sử dụng đất trong năm 2023

Thu hồi hàng nghìn m2 đất

Sáng 23/5, tiếp tục Chương trình kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá XV, Quốc hội nghe các báo cáo về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022; thảo luận về dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 và điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023.

Tại phiên toàn thể kỳ họp Quốc hội, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã trình bày báo cáo về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2022.

Trong năm 2022, qua thanh tra, kiểm tra, các cơ quan chức năng phát hiện và xử lý nhiều vụ việc vi phạm, gây lãng phí đất đai. Cụ thể, Bắc Ninh thu hồi 807.355,5 m2 đất; Đắk Lắk thu hồi 0,4 ha đất, Quảng Nam phát hiện sai phạm 148.355,7 m2 đất, Vĩnh Phúc thu hồi 18,77 ha đất...

Đáng chú ý, trong quản lý, khai thác, sử dụng tài nguyên, báo cáo của Chính phủ nêu rõ vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai còn xảy ra ở nhiều nơi. Tình trạng lãng phí đất đai như đất đai của các dự án chậm đưa vào sử dụng, để hoang hóa… diễn ra phổ biến.

Năm 2022, ngành tài nguyên và môi kiểm tra xử lý thu hồi, hủy bỏ chủ trương đầu tư đối với các dự án chậm triển khai, chậm đưa đất vào sử dụng với diện tích trên 10 nghìn ha.

Bên cạnh đó, khiếu kiện đất đai có xu hướng giảm so với trước đây nhưng vẫn chiếm tỷ lệ lớn. Trong 11 tháng đầu năm, cơ quan chức năng tiếp nhận hơn 3.000 lượt đơn khiếu nại, tố cáo, tranh chấp thuộc lĩnh vực đất đai, chiếm gần 97%.

Cũng theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, bên cạnh những kết quả đạt được, nhiều khó khăn, thách thức và hạn chế, bất cập xảy ra như: kinh tế vĩ mô còn chưa ổn định vững chắc; sức ép lạm phát tăng; thị trường tài chính, tín dụng, trái phiếu doanh nghiệp, chứng khoán, bất động sản tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Đồng thời, quy hoạch sử dụng đất của địa phương chậm được công bố, gây khó khăn cho việc sắp xếp nhà, đất và thực hiện di dời. Công tác sắp xếp lại cơ sở nhà, đất của một số cơ quan, đơn vị, địa phương và doanh nghiệp nhà nước còn chậm.

Đồng tình với báo cáo của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh cũng cho rằng năm 2022 còn nhiều vi phạm và lãng phí trong quản lý, khai thác, sử dụng đất, tài nguyên, khoáng sản.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đánh giá Chính phủ chưa có giải pháp khắc phục dứt điểm tình trạng lãng phí như giao đất, cho thuê đất đối với dự án không phù hợp quy hoạch sử dụng đất; phê duyệt dự án nằm trong vùng quy hoạch khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia mà chưa được chấp thuận; dự án không có trong quy hoạch ngành; dự án chưa được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch xây dựng.

Thậm chí, có những sai phạm liên quan phê duyệt danh mục dự án có sử dụng đất trước khi có kế hoạch sử dụng đất; phê duyệt bổ sung dự án thu hồi đất khi chưa được HĐND tỉnh thông qua; chuyển mục đích sử dụng đất chưa phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; xây dựng công trình trên đất nông nghiệp hoặc không phải đất ở.

Xử lý nghiêm người đứng đầu để xảy ra thất thoát, lãng phí

Nhằm thực hành các giải pháp tiết kiệm, chống lãng phí trong năm 2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1658/QĐ-TTg ngày 30/12/2022 về Chương trình tổng thể về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2023 với 8 nhiệm vụ trọng tâm và 4 nhóm giải pháp để thực hiện.

Theo đó, các bộ, ngành, địa phương trong phạm vi quản lý của mình có trách nhiệm chỉ đạo thống nhất việc xây dựng kế hoạch thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu tiết kiệm trong từng lĩnh vực được giao phụ trách; đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền phổ biến pháp luật và các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Đáng chú ý, theo chương trình năm 2023, cơ quan chức năng sẽ tăng cường kiểm tra, thanh tra, xử lý nghiêm các vi phạm quy định về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Đồng thời, thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về xử lý vi phạm đối với người đứng đầu cơ quan, đơn vị và các cá nhân để xảy ra thất thoát, lãng phí.

Đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và pháp luật chuyên ngành. Trong đó, nội dung tập trung vào các lĩnh vực: quản lý và sử dụng đất đai, trọng tâm là các dự án không đưa đất vào sử dụng, chậm sử dụng đất; đầu tư công; quản lý kinh phí sự nghiệp khoa học công nghệ…

Lan Anh