Tại sao các chỉ số, điều kiện để ‘thích ứng an toàn với Covid-19’ rất quan trọng?
Dự thảo hướng dẫn tạm thời "Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19” do Bộ Y tế phối hợp với các bộ, ngành, địa phương xây dựng đưa ra 5 chỉ số, điều kiện căn bản, khả thi để có thể triển khai, áp dụng ngay tại cấp xã, phường ...
Trong bản hướng dẫn tạm thời, Bộ Y tế quy định các chỉ số được xem là nền, bắt buộc giúp giảm tỷ lệ tử vong cũng như đảm bảo cho hệ thống y tế có thể sẵn sàng đáp ứng ở mức độ dịch cao nhất.
Cụ thể, ba chỉ số bắt buộc gồm:
Chỉ số 1: 80% người trên 50 tuổi được tiêm đủ liều vaccine Covid-19
Bộ Y tế cho hay hiện nay, tại Việt Nam, tỷ lệ tử vong ở người trên 50 tuổi cao nhất. Vì vậy, ngành y tế cần tập trung tiêm vaccine cho nhóm này để giảm tỷ lệ tử vong. Đây là tiêu chí thể hiện rõ mục đích bảo vệ người cao tuổi, có bệnh lý nền giảm nguy cơ nhiễm bệnh, trở nặng, nhập viện và tử vong.
Theo ước tính, người trên 50 tuổi có nguy cơ tử vong cao nhất (chiếm tới trên 81% tổng số ca tử vong vì Covid-19). Vì vậy, chỉ số này làm rõ định hướng “sống chung an toàn” với dịch Covid-19.
Chỉ số 2: 100% trạm y tế xã phường thị trấn có 2 bình oxy và 100% huyện xây dựng kế hoạch thiết lập trạm y tế lưu động.
Đa số ca mắc sẽ không có triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ. Những người này cần được ngành y tế hướng dẫn để chăm sóc tại nhà hoặc tại các cơ sở y tế cấp xã… Nếu công tác chăm sóc, điều trị tại tuyến này không tốt, tỷ lệ nhập viện sẽ cao và cơ hội cứu chữa sẽ khó khăn.
Vì vậy, các phương án về oxy y tế, các trạm y tế lưu động ở tuyến cơ sở là rất quan trọng. Ngoài ra, các tỉnh có khu công nghiệp, khu kinh tế, khu chế xuất cũng cần có phương án thiết lập trạm y tế lưu động để sẵn sàng ứng phó khi dịch bùng phát. Các địa phương cần tổ chức diễn tập để sẵn sàng triển khai các biện pháp linh hoạt, hiệu quả.
Chỉ số 3: Tỉnh, thành phố có kế hoạch thiết lập cơ sở thu dung, điều trị Covid-19 theo mô hình tháp 3 tầng; bảo đảm tối thiểu 2% số giường hồi sức cấp cứu (ICU) trên tổng số ca bệnh (theo dự báo tình hình dịch tại địa phương ở cấp độ 4 tại các cơ sở y tế của tỉnh/thành phố).
Chỉ số này nhằm đảm bảo hệ thống y tế luôn sẵn sàng đáp ứng ở cấp độ dịch cao nhất để giảm các trường hợp nặng và tử vong ở 3 tầng điều trị.
Hiện nay, ngành y tế xây dựng và vận hành phần mềm thể hiện số liệu thực về số giường điều trị hiện có của một tỉnh, huyện, số giường đang sử dụng, số giường còn trống, số giường ICU…, để kịp thời điều phối, phân luồng bệnh nhân giữa các cơ sở y tế và chuẩn bị, điều chuyển trang thiết bị y tế, nhân lực kịp thời.
Hai chỉ số phân loại cấp độ dịch
Chỉ số 4: Số ca mắc mới tại cộng đồng/100.000 dân/tuần
Chia làm 4 mức: ≤20; từ 20 đến 50; từ 50 đến 149; từ 150 ca mắc mới tại cộng đồng trên 100.000 dân một tuần.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, đây là chỉ số quan trọng, trực tiếp đánh giá mức độ lây nhiễm trong cộng đồng. Ca mắc tăng nhanh thì có thể phát sinh thêm các ca mắc khác và tỷ lệ người bệnh trở nặng, tử vong đều có thể tăng theo.
Chỉ số 5: Tỷ lệ người trên 18 tuổi được tiêm ít nhất một liều vaccine phòng Covid-19
Ở chỉ số này, Bộ Y tế chia làm 2 mức dưới 70% và từ 70% trở lên người trên 18 tuổi được tiêm ít nhất 1 liều vaccine.
Theo các chuyên gia, tiêm vaccine phòng Covid-19 là biện pháp chiến lược, chủ động nhằm giảm tỷ lệ mắc và tử vong. Tiêm một mũi vaccine cũng có tác dụng bảo vệ người dân khỏi bị mắc bệnh có triệu chứng, bệnh nặng hoặc tử vong; đồng thời giảm một phần mức độ lây nhiễm.
Ngoài ra hiện nay, nhóm được tiêm vaccine tại Việt Nam là từ trên 18 tuổi. Vì vậy, tỷ lệ người trên 18 tuổi được tiêm ít nhất một mũi vaccine Covid-19 được sử dụng làm chỉ số đánh giá.
Theo bà Nguyễn Thị Liên Hương, Cục trưởng Cục Quản lý Môi trường y tế, trong dự thảo tạm thời của Bộ Y tế, căn cứ vào các chỉ số trên để phân loại cấp độ dịch, hiện nay có 4 cấp. Cấp 1 tương đương với nguy cơ thấp (bình thường mới). Cấp 2 tương đương với nguy cơ trung bình. Cấp 3 tương đương với nguy cơ cao. Cấp 4 tương đương với nguy cơ rất cao.
Các địa phương căn cứ vào chỉ số trên để quyết định cấp độ dịch và từng bước mở cửa phục hồi và phát triển kinh tế xã hội.
Hướng dẫn này sẽ là khung, trên cơ sở đó, Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch các địa phương tự đánh giá cấp độ dịch tại cấp xã hoặc quy mô nhỏ hơn như thôn, xóm, tổ đội, khóm, ấp,… Bộ Y tế sẽ không đánh giá cấp độ dịch tại cấp huyện, tỉnh, để giảm thiểu phạm vi chịu tác động, đảm bảo tạo điều kiện tối đa cho hoạt động sinh hoạt của người dân và phát triển kinh tế, xã hội.
Qua thực tiễn chống dịch gần 2 năm qua, từ kinh nghiệm quốc tế và phân tích của các chuyên gia, những tuần qua, Ban Chỉ đạo Quốc gia đã chỉ đạo Tiểu ban Y tế xây dựng hướng dẫn để phòng chống dịch có hiệu quả và nhanh chóng khôi phục phát kinh tế xã hội, với tinh thần nâng cao tính tự quản và trách nhiệm của tổ chức và cá nhân. Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục tham gia ý kiến, Bộ Y tế tiếp thu các ý kiến, khẩn trương hoàn thiện hướng dẫn này.
Thủ tướng nhấn mạnh 6 nguyên tắc phải quán triệt để xây dựng hướng dẫn: (1) Y tế là trụ cột, là trung tâm; (2) Kinh tế là cơ sở, là nền tảng; (3) Dữ liệu khoa học, công nghệ là then chốt; (4) Ổn định chính trị-xã hội là trọng yếu và thường xuyên; (5) Vaccine, thuốc chữa bệnh và ý thức người dân là điều kiện tiên quyết; (6) An toàn để sản xuất, sản xuất phải an toàn.
Thủ tướng cũng giao Bộ Y tế tiếp tục chỉ đạo triển khai hiệu quả Chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng Covid-19 bảo đảm an toàn, khoa học, hiệu quả; hoàn thiện và khẩn trương ban hành hướng dẫn tiêm vaccine cho trẻ em. Thủ tục mua vaccine phải nhanh; đồng thời thúc đẩy chuyển giao công nghệ, sản xuất vaccine, thuốc, trang thiết bị, sinh phẩm y tế…. Đặc biệt, Bộ Y tế khẩn trương xây dựng, trình Chính phủ cơ chế chính sách để huy động nguồn lực y tế ngoài công lập vào phòng, chống dịch. Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn việc đi học rất linh hoạt, những nơi an toàn, đã chuyển sang vùng xanh có thể đi học bình thường và có giải pháp phù hợp.
