Tại sao biến chủng siêu đột biến Omicron xuất hiện?

Thiếu vaccine

Vào năm ngoái, các nước giàu nhất thế giới đã tích cực thu mua vaccine để thực hiện chiến dịch tiêm chungr cho người dân. Tình trạng này dẫn đến các nước thu nhập thấp lâm vào tình cảnh không có đủ “nguồn lực” để chống lại dịch bệnh.

Theo đó, các nhà khoa học cho rằng, tình trạng trên có thể được xem là một trong những nguyên nhân dẫn tới sự xuất hiện của các biến thể mới có nguy cơ lây nhiễm cao hơn, ví dụ như Omicron - chủng có nhiều đột biến chưa từng có.

Omicron lần đầu được phát hiện ở Nam Phi, dù hiện chưa rõ nó có nguồn gốc từ đâu và liệu có phải nó được đưa tới Nam Phi từ một nước nào khác trong khu vực hay không. Điều mà các nhà khoa học biết được là SARS-CoV-2 dường như có xu hướng đột biến ở những khu vực có tỷ lệ tiêm chủng thấp và tỷ lệ lây lan cao.

"Omicron có thể đã hình thành ở một quốc gia khác và được phát hiện ở Nam Phi, nước có năng lực giải trình tự gen. Omicron có thể là hậu quả của một đợt bùng dịch ở nơi nào đó thuộc khu vực cận Sahara ở châu Phi, nơi có tỷ lệ tiêm chủng thấp và thiếu công nghệ giám sát gen", Michael Head, nhà nghiên cứu cấp cao về sức khỏe toàn cầu tại Đại học Southampton nhận định.

Lý giải về sự xuất hiện của biến chủng mới, ông cho biết, hậu quả đến từ việc quá chậm trễ tiêm chủng cho toàn thế giới. Chúng ta vẫn còn lượng lớn dân số toàn cầu chưa được tiêm chủng, như ở khu vực cận Sahara châu Phi. Thêm vào đó, sự chênh lệch về tỷ lệ tiêm chủng ở các nước phát triển và đang phát triển mới là nguyên nhân chính của tình trạng này.

Bất bình đẳng vaccine giữa các nước

Lý giải về sự bất bình đẳng vaccine, Jeremy Farrar, giám đốc tổ chức từ thiện về nghiên cứu sức khỏe Wellcome Trust cho biết, biến thể mới cho thấy lý do tại sao thế giới cần đảm bảo sự tiếp cận công bằng hơn đối với vaccine và các công cụ y tế công cộng khác. "Bất bình đẳng sẽ kéo dài đại dịch".

Hơn nữa, việc tiếp cận nguồn cung, tâm lý e ngại vaccine cũng là một trong những nguyên nhân khiến việc phủ vaccine bị chậm chạp. Do đó, việc các nước thiếu khả năng tiếp cận với vaccine là vấn đề lớn.

“Sự thất bại của thế giới "trong việc tiêm vaccine cho người ở nước đang phát triển sang quay trở lại ám ảnh chúng ta".

Với việc thiếu độ phủ vaccine, Covid-19 không chỉ lây lan ở nhóm người chưa được bảo vệ, mà còn đang đột biến, với các biến chủng xuất hiện từ các nước nghèo và giờ đây đe dọa tới những người đã tiêm chủng đầy đủ ở các nước giàu", ông Brown, cựu Thủ tướng Anh cảnh báo.

Đồng tình với nhận định này, chuyên gia Head nhấn mạnh rằng, dịch bệnh đang quay trở lại tấn công thế giới và nó chỉ được dập tắt khi mọi nơi trên thế giới tiếp cận đầy đủ với vaccine.