Phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp cách nào phục hồi?

Trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ đang rất khó khăn

Để phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) lành mạnh, minh bạch, ổn định, cần có các giải pháp đúng và trúng để đáp ứng các mục tiêu thúc đẩy thị trường vốn hiệu quả và bền vững, đóng góp cho sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp, tăng trưởng của nền kinh tế.

Tại cuộc họp báo Chính phủ tháng 11/2022 mới đây, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ đang rất khó khăn.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi điểm các dấu hiệu cho thấy thị trường đang rất khó khăn, nêu đặc điểm đầu tiên, đó là khối lượng phát hành. Cụ thể, tính đến ngày 25/11/2022, khối lượng phát hành có xu hướng giảm, đạt 331,8 nghìn tỷ đồng, giảm 31,6% so với cùng kỳ 2021, đặc biệt là giảm dần qua các quý. Trong khi đó, có hiện tượng mua lại trước hạn, tức là trái phiếu chưa hết hạn, thì doanh nghiệp phát hành mua lại hoặc là nhà đầu tư đề nghị mua lại.

Điều đáng lưu ý là đến ngày 25/11/2022, khối lượng mua lại trước hạn của các doanh nghiệp là 161 nghìn tỷ đồng và bằng 114% của khối lượng mua lại năm 2021.

Thứ hai là niềm tin của thị trường giảm sút, ảnh hưởng rất lớn, rất nhiều đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Nguyên nhân, theo lãnh đạo Bộ Tài chính là một số vụ việc vi phạm từ doanh nghiệp phát hành, ngân hàng thương mại bị xem xét và xử lý.

Thứ trưởng nói: "Từ những vi phạm ấy ảnh hưởng tới niềm tin của thị trường và của các nhà đầu tư, niềm tin của doanh nghiệp tư vấn, của chính doanh nghiệp phát hành".

Cùng với đó, Thứ trưởng cho biết, thị trường cũng bị ảnh hưởng bởi tin đồn không chính xác.

Thứ ba, các doanh nghiệp phát hành đang gặp khó khăn về thanh khoản, dòng tiền, về tín dụng và thị trường bất động sản khó khăn. Các doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu cũng khó khăn.

"Khó khăn này ảnh hưởng tới thị trường, làm cho bức tranh của thị trường không tươi sáng, mà là một bức tranh ở gam màu trầm. Đấy là thực trạng của thị trường", Thứ trưởng nói.

Dùng mọi nguồn lực để thực hiện đúng cam kết với các nhà đầu tư

Lãnh đạo Bộ Tài chính đưa ra các nhóm giải pháp khẳng định rằng, tình hình nào, nguyên nhân nào thì xác định các giải pháp đó,

Về khuôn khổ pháp lý, Thứ trưởng cho biết, Chính phủ sau khi xem xét đánh giá đã ban hành Nghị định số 65/2022/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 153/2020/NĐ-CP, ngày 31/12/2020 quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế, nhằm tăng cường tính công khai, minh bạch của thị trường, xử lý các vấn đề bất cập cũng như bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư.

Tuy nhiên, do tình hình thị trường thay đổi, diễn biến cực kỳ nhanh chóng trong những tháng vừa qua, nên Thứ trưởng cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất rõ phải rà soát ngay, kể cả Nghị định số 153/2020/NĐ-CP vừa mới ban hành, để nếu có vấn đề gì, tình hình biến đổi như thế nào và cần bổ sung hoặc thay đổi thì phải thực hiện ngay nhằm giúp thị trường phát triển trở lại.

Thứ trưởng cung cấp thông tin cho báo giới: "Thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đang khẩn trương triển khai nhiều công việc để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những vấn đề pháp lý liên quan đến Nghị định số 153/2020/NĐ-CP và các quy định liên quan. Trong thẩm quyền của Chính phủ sẽ xem xét giải quyết trong tháng 12 này".

Bộ trưởng Bộ Tài chính trong triển khai thực tế, ngày 23/11, đã tổ chức buổi làm việc trực tiếp với gần 10 công ty chứng khoán có thị phần tư vấn phát hành trái phiếu lớn; 37 doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, có quy mô phát hành và lượng phát hành lớn và một số trường hợp có trái phiếu đáo hạn trong 2 tháng cuối năm 2022 và năm 2023.

Sau khi lắng nghe những kiến nghị, đề xuất của các doanh nghiệp, cũng như của công ty tư vấn, Bộ Tài chính đã gửi văn bản tới tất cả các doanh nghiệp phát hành trái phiếu và có yêu cầu: Các doanh nghiệp phải ưu tiên sử dụng mọi nguồn lực của doanh nghiệp để thực hiện đúng cam kết với các nhà đầu tư.

Thứ trưởng nêu rõ: "Trường hợp có khó khăn khi thanh toán gốc, lãi trái phiếu, thì cần có phương án thỏa thuận với các nhà đầu tư. Chủ động việc đó giống như chủ động ra thị trường để phát hành, trách nhiệm phải thực hiện bằng mọi cách, bằng mọi giá, hết khả năng của mình".

Thứ trưởng cũng nhấn mạnh, yêu cầu doanh nghiệp phải tuân thủ chế độ công bố thông tin theo quy định. Chủ động cung cấp thông tin của doanh nghiệp cho các nhà đầu tư.

Lãnh đạo Bộ Tài chính nhấn mạnh: "Nếu doanh nghiệp nào vi phạm pháp luật, thì các cơ quan quản lý nhà nước sẽ xử lý nghiêm, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các nhà đầu tư trong bất kỳ hoàn cảnh nào như Thủ tướng đã nói trong Hội nghị truyền thông chính sách".

Đồng thời, Thứ trưởng cũng cho biết, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Xây dựng, Bộ Thông tin và Truyền thông để triển khai đồng bộ các giải pháp khác có liên quan.

Huyền Diệu