Nâng cao chất lượng gạo Việt nhằm đẩy mạnh xuất khẩu

Thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, quý I/2022, kim ngạch xuất khẩu gạo cả nước đạt 715 triệu USD, tăng 10,5% so với cùng kỳ năm 2021. Các thị trường truyền thống như Philippines, Malaysia, Trung Quốc vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng tốt. Ngoài ra, thị trường Liên minh châu Âu (EU) cũng được các doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu nhờ tận dụng lợi thế từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA).

Cụ thể, theo cơ quan Thống kê Philippines (PSA), tính đến ngày 1/1/2022, tổng dự trữ gạo của Philippines ở mức 1,859 triệu tấn, giảm 22% so với ngày 1/1/2021 và giảm khoảng 20% so với cùng kỳ năm ngoái.

Cùng với đó, dịch Covid-19 ở Việt Nam dần được kiểm soát, các hoạt động kinh tế, lao động, sản xuất, đi lại, giao nhận hàng hóa... đã khơi thông cũng là điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp xuất khẩu gạo mở rộng sản xuất, chế biến nên các đơn hàng từ nhà nhập khẩu chắc chắn sẽ tăng.

Đối với thị trường Trung Quốc vẫn đang thực hiện nhiều biện pháp nghiêm ngặt để phòng, chống dịch Covid-19 nên việc xuất khẩu hàng hóa vào thị trường này gặp không ít khó khăn, vướng mắc tại các cửa khẩu phía bắc. Tuy nhiên, đối với hàng hóa xuất khẩu chính ngạch, có hợp đồng rõ ràng, chất lượng bảo đảm thì mức độ ảnh hưởng rất thấp.

Ngoài ra, EU vẫn là thị trường mở với nhu cầu gạo chất lượng cao ngày một tăng. Theo số liệu xuất nhập khẩu mới nhất của EU, tính từ ngày 1/9/2021 đến ngày 13/3/2022 của niên vụ 2021/2022 (1/9/2021-31/8/2022), EU đã nhập khẩu tổng cộng 622.065 tấn gạo xay xát (trong đó, nhập khẩu gạo Japonica 153.073 tấn và nhập khẩu gạo Indica 468.992 tấn), tăng khoảng 1,4% từ mức 616.695 tấn của cùng kỳ niên vụ 2020/2021.

Trong khi đó, theo EVFTA, hiện EU cấp hạn ngạch cho gạo Việt Nam 80.000 tấn/năm với thuế suất 0%. Đây chưa phải là con số lớn, nên nếu gạo Việt được nâng tầm chất lượng, doanh nghiệp Việt Nam tận dụng hiệu quả được lợi thế từ EVFTA thì sản lượng gạo xuất sang EU sẽ còn tăng trưởng mạnh hơn nữa. Mục tiêu này hiện cũng đang được các doanh nghiệp trong ngành hàng lúa gạo tích cực triển khai thực hiện.

Như mới đây, Công ty TNHH Dịch vụ nông nghiệp Lộc Trời (Tập đoàn Lộc Trời) đã ký kết tổ chức sản xuất 2 triệu tấn lúa với Liên hiệp Hợp tác xã Thoại Sơn, tỉnh An Giang nhằm bảo đảm cung ứng cho hợp đồng 2 triệu tấn lúa mà công ty đã ký kết với các đối tác. Theo đó, sẽ đẩy mạnh liên kết với tổ chức nông dân, hướng dẫn nông dân sản xuất theo quy trình canh tác khoa học, thích ứng biến đổi khí hậu, nâng cao chất lượng hạt gạo để chinh phục các thị trường tiềm năng mới như EU, Nhật Bản…

Tuy nhiên, để đẩy mạnh tốc độ xuất khẩu gạo trong những tháng tới, ngoài bảo đảm chất lượng gạo, doanh nghiệp còn phải lưu ý đến các quy định mới về vệ sinh an toàn thực phẩm, an toàn dịch bệnh của các quốc gia nhập khẩu.

Phó Giám đốc Văn phòng Thông báo và Điểm hỏi đáp quốc gia về vệ sinh dịch tễ và kiểm dịch động, thực vật Việt Nam (Văn phòng SPS Việt Nam) Ngô Xuân Nam thông tin: Tổng hợp quý I/2022, các thành viên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) đã đưa ra 245 thông báo về vệ sinh an toàn thực phẩm, kiểm dịch động thực vật lấy ý kiến góp ý và có hiệu lực, tập trung vào các thị trường: EU, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, Canada. Các thông báo chủ yếu là thay đổi mức dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (MLR).

Vì vậy, các đơn vị cần lưu ý nắm chắc và tuân thủ nghiêm túc các quy định của thị trường nhập khẩu, bảo đảm không bị thu hồi, cảnh báo vi phạm. Đối với các sản phẩm gạo cần kiểm soát, quản lý và sử dụng đúng quy định về hoá chất bảo vệ thực vật, kiểm soát chặt chẽ các mối nguy gây mất an toàn thực phẩm trong quá trình sơ chế, đóng gói; thực hiện đầy đủ việc truy xuất nguồn gốc, quản lý vùng trồng…

Thanh Tùng