Lý do gì khiến một số ngân hàng tăng lãi suất tiết kiệm?

Theo báo cáo của Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), lãi suất tiết kiệm trung bình đã có diễn biến tăng nhẹ trở lại trong tháng 11/2021 đối với cả hai kỳ hạn 6 tháng và 12 tháng.

Cụ thể, lãi suất huy động 6 tháng tăng 0,01 điểm %, lên 4,71%/năm và lãi suất tiết kiệm với tiền gửi 12 tháng tăng lên 5,51%/năm vào cuối tháng 11 (tương đương tăng 0,1 điểm %). So sánh với cùng kỳ, các mức lãi suất này vẫn thấp hơn 0,33 điểm % và 0,49 điểm %.

Các chuyên gia tại BVSC cho biết, nhóm ngân hàng tăng lãi suất tiết kiệm trong tháng 11 là những ngân hàng có quy mô nhỏ, với mức vốn điều lệ dưới 5.000 tỷ đồng. Đây cũng là nhóm ngân hàng duy nhất có sự điều chỉnh về lãi suất.

Trong tháng 11, biểu lãi suất tiết kiệm của nhóm ngân hàng này tăng lần lượt 0,03 điểm % và 0,02 điểm % với kỳ hạn 6 tháng và 12 tháng, lên 5,42% và 6,02%/năm.

Nhóm ngân hàng TMCP quy mô lớn (vốn trên 5.000 tỷ đồng) và nhóm ngân hàng có gốc quốc doanh không thay đổi lãi suất tiết kiệm đối với cả 2 loại kỳ hạn 6 và 12 tháng trong tháng 11 này.

Lãi suất kỳ hạn 6 tháng của 2 nhóm ngân hàng này lần lượt ở mức 4,41% và 3,78%/năm; trong khi lãi suất kỳ hạn 12 tháng duy trì ở mức 5,25% và 4,95%/năm.

Sang tháng 12, một số ngân hàng cũng điều chỉnh tăng lãi suất huy động.

Biểu lãi suất có hiệu lực từ 1/12 của Eximbank, ngân hàng này vừa tăng lãi suất tiết kiệm tiền đồng thêm khoảng 0,1 - 0,3%/năm ở nhiều kỳ hạn ngắn. Hiện lãi suất huy động kỳ hạn 1 tháng của Eximbank đứng ở mức 3,3%/năm, 3 tháng lên 3,6%/năm, 6 tháng lên 5%/năm, 9 tháng lên 5,4%/năm, 12 tháng lên 5,7%/năm.

Biểu lãi suất tiết kiệm thường tại quầy lĩnh lãi cuối kỳ của OCB hiệu lực từ 9/12 cũng có sự điều chỉnh tăng tại một số kỳ hạn so với đầu tháng trước. Phạm vi lãi suất do đó dao động từ 3,55%/năm - 6,15%/năm dành cho các khoản tiền gửi có kỳ hạn 1 tháng đến 36 tháng, lĩnh lãi cuối kỳ.

Theo biểu lãi suất có hiệu lực từ 8/12 của GPBank, gửi tiết kiệm kỳ hạn 6 tháng lãi suất tăng từ 5,7%/năm lên 6,5%/năm; 9 tháng tăng từ 5,9%/năm lên 6,6%/năm. Các kỳ hạn từ 12 tháng đến 36 tháng đều tăng thêm 0,8 điểm % trong vòng 1 tháng vừa qua.

Không tăng lãi suất nhưng một số ngân hàng khác thực hiện khuyến mại có tổng giá trị lên tới hàng tỷ đồng để hút khách hàng gửi tiết kiệm.

TS. Lê Xuân Nghĩa lý giải lý do lãi suất tiết kiệm tăng và "nóng" trở lại tại nhiều ngân hàng, ông cho rằng việc Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư số 14/2021/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 01/2020/TT-NHNN ngày 13/3/2020, cho phép các ngân hàng kéo dài thời gian cơ cấu nợ thêm 6 tháng so với quy định cũ, tới 30/6/2022. Bởi ngân hàng huy động tiền gửi của dân chúng, vì vậy việc thu hồi nợ gần như là bắt buộc để trả lại cho người gửi tiền.

Theo ông Nghĩa, trong điều kiện hiện tại, việc giãn, hoãn nợ đối với các ngân hàng lớn không quá khó khăn bởi các ngân hàng này thường có những khoản tiền gửi của các doanh nghiệp, tập đoàn lớn và có lãi suất thấp, vốn dự phòng tương đối lớn hoặc có thể phát hành trái phiếu dài hạn.

"Những điều này đều "đánh thẳng" vào thanh khoản của ngân hàng. Vì vậy, các ngân hàng nhỏ buộc phải tăng lãi suất tiết kiệm trở lại và duy trì lãi suất tiết kiệm ở mức rất cao để thu hút tiền gửi bù đắp vào các khoản nợ chưa thể thu hồi do được giãn hoãn theo Thông tư của Ngân hàng Nhà nước", ông Nghĩa nhấn mạnh.

Các chuyên gia đến từ Công ty Chứng khoán VNDirect cũng đã chỉ ra 3 lý do khiến cho lãi suất tiết kiệm sẽ khó duy trì ở mức thấp như hiện tại đó là: Nhu cầu huy động vốn tăng dựa trên tín dụng tăng; áp lực lạm phát trong năm sau và sự cạnh tranh từ các kênh đầu tư hấp dẫn như bất động sản và chứng khoán. Đồng thời, cũng dự báo, lãi suất tiền gửi tiết kiệm sẽ tăng 0,3-0,5 điểm % trong năm 2022.