Đến năm 2025, tỉ trọng kinh tế số đạt 20% GDP?

Kinh tế số, xã hội số - chìa khóa mở cho Việt Nam bứt phá

Theo Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TT&TT), tại Việt Nam, kinh tế số và xã hội số thời gian qua phát triển tự phát nhưng tăng trưởng khá nhanh. Sự tăng trưởng nhanh này là do hạ tầng viễn thông - CNTT khá tốt, phủ sóng rộng, mật độ người dùng cao; dân số trẻ, được đào tạo tốt... Đây là lợi thế của nước ta khi chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, xã hội số.

Bộ TT&TT cũng nhận định, chúng ta đang có những cơ hội rất lớn để phát triển kinh tế số. Việt Nam là thị trường lớn, nhiều tiềm năng cho các mô hình kinh doanh mới, với dân số đông, đang trong giai đoạn cơ cấu dân số vàng, có lực lượng lao động số lớn, có số người dùng Internet và điện thoại thông minh lớn và đang tăng nhanh sẽ tạo nên những thị trường hấp dẫn cho kinh tế số.

Việt Nam còn nằm ở trung tâm của Đông Nam Á, của châu Á, khu vực được đánh giá sẽ là trung tâm phát triển công nghệ số và kinh tế số toàn cầu. Covid-19 là thảm họa toàn cầu nhưng cũng là cú huých trăm năm cho chuyển đổi số, phát triển kinh tế số…

Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, kinh tế số và xã hội số Việt Nam cũng đang đối mặt với những tồn tại, hạn chế và thách thức. Đặc biệt là chúng ta chưa có chiến lược tổng thể của quốc gia về phát triển kinh tế số và xã hội số.

Bộ TT&TT cho rằng, các cơ hội và thách thức đối với phát triển kinh tế số, xã hội số Việt Nam đặt ra yêu cầu cấp thiết cần có chiến lược để định hướng, dẫn dắt của Chính phủ. Việc xây dựng và ban hành Chiến lược quốc gia về phát triển kinh tế số, xã hội số làm căn cứ để huy động rộng rãi các nguồn lực của các bộ, ngành, địa phương cùng vào cuộc rất cần thiết.

Mục tiêu tỉ trọng kinh tế số đạt 20% GDP vào năm 2025

Đây là mục tiêu đặt ra tại dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Theo dự thảo, kinh tế số là một thành phần không tách rời của nền kinh tế quốc dân, được hình thành dựa trên việc sử dụng công nghệ số và dữ liệu số làm tư liệu sản xuất chính, sử dụng môi trường số và nền tảng số làm không gian hoạt động chính.

Xã hội số là xã hội tích hợp công nghệ số một cách tự nhiên và mặc định vào mọi mặt đời sống, người dân có khả năng kết nối, tương tác và thành thạo kỹ năng số để sử dụng các dịch vụ số, từ đó, hình thành các mối quan hệ mới trong môi trường số, hình thành thói quen số và văn hoá số.

Dự thảo nêu rõ, mục tiêu đến năm 2025, tỉ trọng kinh tế số đạt 20% GDP, tỉ trọng kinh tế số trong từng ngành, lĩnh vực đạt trên 10%. Chiến lược xác định 9 nhóm mục tiêu, bao gồm:

1) Phát triển hạ tầng số: Hạ tầng mạng băng rộng cáp quang phủ tới 100% hộ gia đình, trường học, bệnh viện; tỉ lệ dân số có điện thoại thông minh đạt 100%.

2) Phát triển dữ liệu số: Cơ sở dữ liệu quốc gia về người dân, doanh nghiệp, đất đai đạt 100%; tỉ lệ dữ liệu số trong từng ngành, lĩnh vực đạt 50%.

3) Phát triển danh tính số: Tỉ lệ dân số có danh tính số đạt 70%; mỗi danh tính số trung bình phát sinh 100 lượt sử dụng mỗi năm.

4) Phát triển thanh toán số: Tỉ lệ dân số có tài khoản thanh toán điện tử đạt 80%; tỉ lệ thanh toán thương mại điện tử không dùng tiền mặt đạt 50%; tỉ lệ thanh toán hóa đơn điện, nước không dùng tiền mặt đạt 75%.

5) Phát triển kỹ năng số: Tỉ lệ công nhân tuyển dụng mới được đào tạo kỹ năng số đạt 70%; tỉ lệ nông dân được đào tạo về kỹ năng số cơ bản đạt tối thiểu 50%; tỉ lệ học sinh phổ thông, sinh viên được đào tạo kỹ năng số đạt 100%.

6) Phát triển nhân lực số: Tỉ lệ học sinh phổ thông tiếp cận với STEM/STEAM đạt 70%; tổng số nhân lực công nghệ số Việt Nam đạt 1,5 triệu người; triển khai thí điểm 5 đại học số tại Việt Nam.

7) Phát triển doanh nghiệp số: Số lượng doanh nghiệp công nghệ số đạt 100.000 doanh nghiệp; tỉ lệ doanh nghiệp sử dụng hoá đơn điện tử đạt 100%.

8) Phát triển môi trường số an toàn, lành mạnh: Tỉ lệ làm chủ hệ sinh thái sản phẩm an toàn thông tin mạng đạt 100%; tỉ lệ người dân kết nối mạng được bảo vệ ở mức cơ bản đạt 80%.

9) Cải thiện xếp hạng quốc gia: Việt Nam thuộc nhóm 50 nước dẫn đầu về công nghệ thông tin (IDI); Việt Nam thuộc nhóm 20 nước dẫn đầu về an toàn, an ninh mạng (GCI).

Dự thảo cũng đề xuất một số giải pháp quan trọng như: Sửa đổi, bổ sung Luật Giao dịch điện tử; thực hiện chuyển đổi số trong một số ngành, lĩnh vực trọng điểm; hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi số; phát triển thương mại điện tử…

Theo Oxford, kinh tế số là “một nền kinh tế vận hành chủ yếu dựa trên công nghệ số”, đặc biệt là các giao dịch điện tử tiến hành thông qua Internet. Kinh tế số hiện diện trên tất cả các lĩnh vực và nền kinh tế (công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ; sản xuất, phân phối, lưu thông hàng hóa, giao thông vận tải, logistic, tài chính ngân hàng,...). Về bản chất, đây là các mô hình tổ chức và phương thức hoạt động của nền kinh tế dựa trên ứng dụng công nghệ số.

Nguyễn Luận