Cơ hội vàng cho Việt Nam xuất khẩu cá tra sang Anh

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trước sự kiện Brexit (Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland rời khỏi Liên minh châu Âu -EU), Anh vẫn là thị trường hấp dẫn và tăng trưởng tốt cho cá tra Việt Nam. Nhưng sau hơn một năm sau khi Anh rời khỏi EU, xuất khẩu cá tra sang thị trường này chưa được như kỳ vọng của các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam.

Cuộc xung đột Nga - Ukraine vừa qua diễn ra tưởng như không liên quan tới thương mại cá tra Việt Nam - Anh nhưng có thể điều này lại đang mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp cá tra Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu cá tra sang thị trường Anh trong thời gian tới.

Tính đến nửa đầu tháng 3/2022, tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường Anh đạt 9,5 triệu USD, giảm 9,3% so với cùng kỳ năm trước. Trước đó năm 2021, giá trị xuất cá tra sang thị trường này chỉ đạt trên 51 triệu USD, giảm 20,8% so với năm 2020.

Ngày 1/5/2021, Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland (UKVTFA) cũng chính thức có hiệu lực.

Theo Hiệp định UKVTFA, thuế nhập khẩu của Anh sẽ được xoá bỏ đến 99,2% trong vòng 6 năm tuy nhiên cả nhà xuất khẩu và nhập khẩu cũng chưa khai thác được tiềm năng của hiệp định do phải đối mặt với đúng thời điểm đại dịch Covid-19 căng thẳng gây gián đoạn chuỗi cung ứng xuất nhập khẩu.

VASEP cho biết, năm 2021, có đến gần 60 cá tra tham gia xuất khẩu cá tra sang thị trường Anh và 2 tháng đầu năm nay cũng có gần 20 doanh nghiệp tích cực đẩy mạnh xuất cá tra sang thị trường này.

Theo các chuyên gia trong ngành, từ trước tới nay, Anh vẫn được coi là thị trường xuất khẩu tiềm năng cho doanh nghiệp cá tra Việt Nam với nhiều sản phẩm đa dạng từ đông lạnh tới giá trị gia tăng như: cá tra phile đông lạnh, cá tra cắt khúc/cắt khoanh đông lạnh, cá tra tẩm bột chiên đông lạnh, cá tra cắt portion đông lạnh, cá basa kho tộ, cá tra nguyên con đông lạnh, cá tra xiên que tẩm bột gia vị đông lạnh, canh chua cá tra đông lạnh, da cá tra sấy khô…

Khi cuộc xung đột Nga - Ukraine diễn ra, Chính phủ Anh đã công bố cấm xuất khẩu các mặt hàng xa xỉ phẩm sang Nga và tăng thuế nhập khẩu lên tới 35% đối với hàng trăm mặt hàng xuất khẩu thế mạnh của Nga, trong đó có sản phẩm cá thịt trắng.

Trước đó, năm 2020, Anh phải nhập khẩu trực tiếp đến 48 nghìn tấn cá thịt trắng từ Nga, thậm chí Anh cũng nhập khẩu 143 nghìn tấn cá thịt trắng từ Trung Quốc nhưng xuất xứ từ Nga. Một lượng cá thịt trắng nhập khẩu của Anh khác từ Nauy, Ba Lan, Đức cũng có xuất xứ từ Nga.

Theo tính toán, sự sụt giảm lượng cá thịt trắng đột ngột này của Anh có thể đẩy giá nguyên liệu thủy sản tại thị trường này tăng ít nhất từ 20-30% so với trước, các nhà nhập khẩu của Anh đang gặp nhiều khó khăn để tìm nguồn sản phẩm thay thế, giảm thiểu sự thiệt hại cho người tiêu dùng.

VASEP nhận định, đây là cơ hội tốt cho các doanh nghiệp cá tra Việt Nam có thể nắm bắt để đẩy mạnh doanh số bán hàng ở thị trường này.

Để khai thác thị trường Anh, đặc biệt là tận dụng cơ hội từ UKVFTA, VASEP khuyến nghị, các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu cũng như người nuôi trồng thủy sản cần tự giác thực hiện nghiêm túc và tuân thủ chặt chẽ các quy định về truy xuất nguồn gốc.

Ngoài ra, cần kiểm soát tốt vấn đề về kiểm dịch thủy sản, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm trong toàn bộ chuỗi bảo quản, chế biến để có sản phẩm hàng hóa thủy sản xuất khẩu chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của các nước nhập khẩu.

Doanh nghiệp cũng cần nâng cao trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, chú ý đến vấn đề phát triển bền vững, đặc biệt là các nguyên tắc, tiêu chuẩn về lao động, về bảo vệ môi trường.

Minh Anh